Nhân đọc được chia sẻ của Chư hiền, cđ có đôi lời tham học; mong rằng được chư vị hoan hỷ!
sotam26 đã viết:Kính đh Minh Thoat; Thiền Tông hay Thiền Nam Tông theo tui cái nào cũng HAY cả, hành giả Tu theo Phật Pháp , thuận duyên cái nào thì tu tập theo loại Thiền đó thôi. Thưa đh tui tu theo thiền của Lục Tổ Huệ Năng; Nhưng tui rất trân quí các phương pháp hành thiền khác. Nay nhân đh chỉ về loại Thiền đi từ Sơ Thiền lên đến ....!Thấy có cái hơi khác với với Kinh sách tui đã tham khảo đó là:" rồi cả một vùng trắng xóa mờ mờ vô cùng bình yên bao bọc khắp toàn thân,"_ Vậy xin đh cho biết đh đã vào được Sơ Thiền !?. Cảnh giới sơ thiền này phải có thầy chứng minh, hay không cần thầy chứng minh.
chúc đh thân tâm thường an lạc
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
Thật lành thay! Hiền hữu sotam đã khéo nêu câu hỏi, thật là lành thay! Hiền hữu minhthoat đã khéo trả lời với đầy đủ "nhiệt tâm, tinh cần" của một bậc hành trì Phạm hạnh. cđ xin được nói lời hoan hỷ và tán thán Chư vị!minhthoat đã viết: Kính ĐH,
Cái mà "trắng xóa mờ mờ vô cùng bình yên...." không phải là một cảnh giới, mà chỉ là trạng thái tâm do các thiền chi đủ mạnh và chuỗi tâm thiền liên tục và sâu tạo thành, được duy trì trong một thời gian. Sơ thiền hay các bậc thiền sắc giới khác không phải xác định do các "cảnh giới", mà xác định do chính hành giả kiểm chứng sự có mặt của các thiền chi. Nếu là sơ thiền, dh phải kiểm chứng sự có mặt và đủ mạnh của cả 5 chi thiền: tầm, tứ, hỷ, lạc, nhất tâm mà không có bất kỳ phóng tâm nào, tức tâm đã hoàn toàn ly dục, ly bất thiện pháp do tâm thanh tịnh không còn sự có mặt của các triền cái, tuy vậy tâm vẫn còn tầm còn tứ. Trong thiền sắc giới, Tầm, Tứ, và các thiền chi có mặt xác định sơ thiền, chứ không phải "cảnh giới" xác định sơ thiền như ta thường nghĩ. Điều này, nếu tu tập thiền sắc giới, ĐH sẽ biết chắc khi 5 chi thiền có mặt, mà không cần vị thầy nào phải chứng minh dùm. Nếu còn 1 chút phóng tâm nào đó khi khảo sát các thiền chi, hoặc tâm thấy hình này cảnh nọ, đó chưa chắc là sơ thiền, vì tâm sơ thiền là tâm thanh tịnh, ly dục, ly bất thiện pháp. Xin nhắc một chút là không nên kiểm tra các thiền chi khi định chưa đủ mạnh, và cũng không nên liên tục kiểm tra. Lúc mới nhập sơ thiền lần đầu, làm như vậy sẽ làm cho tâm định bị ảnh hưởng.
Để có thể nhập nhị thiền, người tu tập tác ý xuất sơ thiền rồi nương giữ hơi thở, tác ý tịnh chỉ tầm tứ để nhập nhị thiền. Làm sao để biết tâm đã nhập nhị thiền. Khi 2 chi tầm, tứ đã tịnh chỉ, biến mất, thức nhận biết qua 6 căn cũng không có mặt: mắt không thấy, tai không còn nghe âm thanh, mũi không còn nghe mùi, thân xúc chạm ngưng các cảm giác,... đột nhiên "bạn" nhận ra không còn sự tồn tại của cái thân thể nặng nề nữa, chỉ còn lại một cái "tâm biết" chút xíu nho nhỏ, bồng bềnh giữa một khoảng không trắng đục mờ mờ bao phủ như giữa những làn sương nhè nhẹ thật lắng dịu và bình yên chưa bao giờ có trước đây, thức lúc ấy mất hẳn khái niệm về sự vật chung quanh cũng như mất cả khái niệm về thời gian, mặc dù vậy, vẫn còn "biết rất rõ" "mình" vẫn đang vô cùng tỉnh táo, không phải như lúc đang ngũ hoặc đang mơ. Dù là 4, 5 tiếng thoắt qua tưởng chừng như mới 5 phút, sau khi tác ý xuất thiền toàn thân cứng đờ phải một lúc thật lâu mới có thể cứ động lại được vì đã ngồi bất động một thời gian khá lâu, tuy vậy cơ thể lại không cảm thấy chút đau đớn hay mệt mỏi như những lúc ngồi lâu thường nhật, dù không ngũ cả đêm vẫn không mệt mỏi chút nào, trái lại vô cùng sảng khoái, an lạc, nhẹ nhàng, bạn sẽ cảm thấy đầu óc thông suốt hơn bao giờ hết... đó là trạng thái của nhị thiền. Suốt đời, bạn sẽ không bao giờ có thể quên được cái "cảm giác" hỷ lạc lắng dịu lạ thường chưa từng có của trạng thái này, không một lời lẽ ngôn từ nào của thế gian có thể diễn tả hết được, cũng không có thể tìm được bất kỳ một từ ngữ nào để có thể diễn tả đúng trạng thái này. Bạn sẽ kinh nghiệm được tuy chỉ vắng mặt 2 chi tầm, tứ nhưng Nhị thiền lại khác rất xa so với Sơ thiền là ở chỗ này. Niềm tin vào giáo pháp của bạn tăng trưởng gấp bội và trở nên thật kiên định, gần như không còn 1 chút nghi ngờ gì nữa những lời chỉ dạy của Đức Phật về các phương pháp tu tập từng bước thế nào, trong kinh điển của Ngài - trải nghiệm vừa qua của bạn là minh chứng xác thực nhất những gì mà bạn đã đọc/học qua trước đây trong kinh điển.
Điều lưu ý là, sau khi đạt đặng sơ thiền, ta không nên vội vã nghĩ tới nhập nhị thiền ngay sau đó, mà phải tiếp tục ở mức sơ thiền một thời gian, tiếp tục nhập sơ thiền để luyện tập phát triển 5 thuần thục: thuần thục tác ý vào các thiền chi, thuần thục an trú trong một thời gian định trước, thuần thục nhập, thuần thục xuất, thuần thục khảo sát từng thiền chi. Khi 5 thuần thục này được nhuần nhuyễn, mới đủ yếu tố để nhập nhị thiền (do kết quả luyện tập 5 thuần thục, nên có thể như lý tác ý tịnh chỉ tầm tứ thể nhập nhị thiền). Tất nhiên cũng có những ngoại lệ với các hành giả/thiền sinh đầy đủ ba la mật và phước báu tích tụ. Tới những mức thiền này, bạn phải vô cùng cẩn thận tuyệt đối không nên để phạm giới (cũng như điều kiện tiên quyết có thể nhập sơ thiền cũng là giới, là ly dục, ly bất thiện pháp), phạm giới sẽ lập tức mất thiền do các thiền chi, các tâm sở thiện sẽ không còn tồn tại hoặc khó có lại được, một khi có mặt mạnh mẽ sự chi phối của các tâm sở bất thiện (các triền cái) đối nghịch với các thiền chi. Nếu có duyên lành và đủ tinh tấn đạt các mức thiền này, tốt hơn hết bạn nên tìm về một thiền viện (hoặc ở gần một thiền viện, tự viện) để tiếp tục tu tập tinh tấn tích cực, dưới sự chỉ dạy của một vị thiền sư với đầy đủ kinh nghiệm tu tập và phạm hạnh.
Nói chung thiền sắc giới là thiền dựa trên sự có mặt và sự thay đổi của các thiền chi để xuất nhập giữa các bậc thiền (chú trọng vào các thiền chi hơn là đối tượng thiền), trong khi thiền vô sắc dựa trên sự thay đổi tác ý vào đối tượng thiền mà nhập, xuất, tác ý để đi từ tầng thiền này sang tầng thiền khác. Đây là khác biệt chúng ta nên lưu ý, không nên lẫn lộn.
Xin trích dẫn kinh Sa Môn Quả (Sàmannaphala sutta), từ Trường Bộ Kinh Nikaya:
...
74. Như vậy, này Ðại vương, Tỷ-kheo tự mình quán năm triền cái chưa xả ly, như món nợ, như bệnh hoạn, như ngục tù, như cảnh nô lệ, như con đường sa mạc. Này Ðại vương, cũng như không mắc nợ, như không bệnh tật, như được khỏi tù tội, như được tự do, như đất lành yên ổn, này Ðại vương, Tỷ-kheo quán năm triền cái khi diệt trừ chúng.
75. Khi quán tự thân đã xả ly năm triền cái ấy, hân hoan sanh; do hân hoan nên hỷ sanh; do tâm hoan hỷ, thân được khinh an; do thân khinh an, lạc thọ sanh; do lạc thọ, tâm được định tĩnh. Tỷ-kheo ly dục, ly ác pháp, chứng và trú thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, với tầm, với tứ. Tỷ-kheo thấm nhuần, tẩm ướt, làm cho sung mãn, tràn đầy thân mình với hỷ lạc do ly dục sanh, không một chỗ nào trên toàn Thân không được hỷ lạc do ly dục sanh ấy thấm nhuần.
76. Này Ðại vương, như một người hầu tắm lão luyện hay đệ tử người hầu tắm. Sau khi rắc bột tắm trong thau bằng đồng, liền nhồi bột ấy với nước, cục bột tắm ấy được thấm nhuần nước ướt, nhào trộn với nước ướt, thấm ướt cả trong lẫn ngoài với nước, nhưng không chảy thành giọt. Cũng vậy, này Ðại vương, Tỷ-kheo thấm nhuần, tẩm ướt, làm cho sung mãn, tràn đầy thân hình với hỷ lạc do ly dục sanh, không một chỗ nào trên toàn Thân không được hỷ lạc do ly dục sanh ấy thấm nhuần.
Này Ðại vương, đó là quả thiết thực hiện tại của hạnh Sa-môn, còn vi diệu thù thắng hơn những quả thiết thực hiện tại của hạnh Sa-môn trước.
77. Lại nữa, này Ðại vương, Tỷ-kheo ấy diệt tầm và tứ, chứng và trú thiền thứ hai, một trạng thái hỷ lạc do định sanh, không tầm không tứ, nội tĩnh nhất tâm Tỷ-kheo ấy thấm nhuần, tẩm ướt làm cho sung mãn, tràn đầy thân mình với hỷ lạc do định sanh, không một chỗ nào trên toàn Thân không được hỷ lạc do định sanh ấy thấm nhuần.
78. Này Ðại vương, ví như một hồ nước, nước tự trong dâng lên, phương Ðông không có lỗ nước chảy ra, phương Tây không có lỗ nước chảy ra, phương Bắc không có lỗ nước chảy ra, phương Nam không có lỗ nước chảy ra, và thỉnh thoảng trời lại mưa lớn. Suối nước mát từ hồ nước ấy phun ra thấm nhuần, tẩm ướt, làm cho sung mãn tràn đầy hồ nước ấy, với nước mát lạnh, không một chỗ nào của hồ nước ấy không được nước mát lạnh thấm nhuần. Cũng vậy, này Ðại vương, Tỷ-kheo thấm nhuần tẩm ướt, làm cho sung mãn tràn đầy thân mình với hỷ lạc do định sanh, không một chỗ nào trên toàn Thân, không được hỷ lạc do định sanh ấy thấm nhuần.
Này Ðại vương, đó là quả thiết thực hiện tại của hạnh Sa-môn, còn vi diệu thù thắng hơn những quả thiết thực hiện tại của hạnh Sa-môn trước.
...
http://buddhanet.net/budsas/uni/u-kinh- ... uong02.htm
Nếu ĐH muốn nói về "cảnh giới" thực sự trong thiền hữu sắc, thì chỉ có sau khi đắc tứ thiền, tiếp tục tu tập tứ thiền với các đề mục tứ đại, đất, nước, gió, lửa, và hư không một cách thuần thục, tác ý trước khi nhập và sau khi xuất thiền, đắc tứ thiền với các đề mục đó, rồi từ đó tu tập phát triển thêm. Tuy vậy, thiền đạo Phật không chủ trương tu tập để hướng đến các "cảnh giới" hay các năng lực qua các tu tập này. Tất nhiên, tôi cũng không tu tập, quy y đạo Phật với mục đích như vậy
Điều kiện tu tập ở nhà thường thì hơi khó 1 chút. Thiền nào cũng vậy, nếu được ĐH nên tham dự vào các khóa tu, thiền tập dài ngày hơn, khóa 10 ngày, 20 ngày, 30 ngày. Trong môi trường tu tập của thiền viện, do nhờ miên mật trong giới, gần như hoàn toàn tịnh các tiếp xúc và các căn, tạo duyên cho định, tuệ tăng trưởng, tu tập nhờ vậy sẽ không ngừng tinh tấn, tích cực, chắc chắn sẽ gặt hái nhiều kết quả hơn.
Có lẻ duyên lành vừa tròn đủ, xin cám ơn quý ĐH, và cũng xin được dừng các chia sẻ nơi đây. Nay xin rời box thiền tông, để không lạc hướng thảo luận về thực hành, ảnh hưởng tu tập và thanh tịnh của quý ĐH kính mến.
Kính chúc ĐH và quý vị viên mãn trong tu tập.
mt
ở đây, Hiền hữu sotam đã khéo nêu câu hỏi về "sự sai khác" khi đối chiếu với sở học của tự thân, đó là:
- "rồi cả một vùng trắng xóa mờ mờ vô cùng bình yên bao bọc khắp toàn thân",
và Hiền hữu minhthoat đã khéo trả lời:
- "Cái mà "trắng xóa mờ mờ vô cùng bình yên...." không phải là một cảnh giới, mà chỉ là trạng thái..."
(cđ hoan hỷ với câu trả lời: là một trạng thái chứ không phải là một "cảnh giới")
nhưng ở đây, đoạn diễn giải sau đó của Hiền hữu mt có chỗ gây khó hiểu (hoặc mâu thuẫn):
- "đột nhiên "bạn" nhận ra không còn sự tồn tại của cái thân thể nặng nề nữa, chỉ còn lại một cái "tâm biết" chút xíu nho nhỏ, bồng bềnh giữa một khoảng không trắng đục..."
(cđ "thắc mắc":
ban đầu Hiền hữu nói "cả một vùng trắng xóa mờ mờ vô cùng bình yên bao bọc khắp toàn Thân",
về sau Hiền hữu lại nói không còn sự tồn tại của cái thân...,"chỉ còn lại một cái "tâm biết"; như vậy, phải chăng ở đây là có sự "mâu thuẫn"?
đoạn kinh sau đó Hiền hữu trích dẫn chỉ thấy nói đến các Thiền chi và "trạng thái Thân":
"Này Ðại vương, như một người hầu tắm lão luyện hay đệ tử người hầu tắm. Sau khi rắc bột tắm trong thau bằng đồng, liền nhồi bột ấy với nước, cục bột tắm ấy được thấm nhuần nước ướt, nhào trộn với nước ướt, thấm ướt cả trong lẫn ngoài với nước, nhưng không chảy thành giọt. Cũng vậy, này Ðại vương, Tỷ-kheo thấm nhuần, tẩm ướt, làm cho sung mãn, tràn đầy Thân hình với hỷ lạc do ly dục sanh, không một chỗ nào trên toàn Thân không được hỷ lạc do ly dục sanh ấy thấm nhuần.",
phải chăng danh tự ban đầu "bao bọc khắp toàn Thân" tương ưng danh tự "không một chỗ nào trên toàn Thân" trong Kinh văn?)
Kinh văn tham chiếu:
- "Này Cunda, sự kiện này xảy ra khi ở đây
một Tỷ-kheo ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và trú Thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, với tầm với tứ ... Thiền thứ tư, không khổ không lạc, xả niệm thanh tịnh. Vị ấy có thể nghĩ: "Ta sống với hạnh đoạn giảm". Này Cunda, các (quả chứng) ấy không gọi là đoạn giảm trong giới luật của bậc Thánh. Chúng được gọi là hiện tại lạc trú trong giới luật của bậc Thánh."
.............
Này Cunda, sự kiện này xảy ra,
khi một Tỷ-kheo vượt lên mọi sắc tưởng, diệt trừ mọi chướng ngại tưởng, không tác ý đối với dị tưởng. Tỷ-kheo nghĩ rằng: "Hư không là vô biên", chứng và trú Không vô biên xứ... Phi tưởng Phi phi tưởng xứ. Vị ấy có thể tự nghĩ: "Ta sống với hạnh đoạn giảm". Này Cunda, các (quả chứng) ấy không gọi là đoạn giảm trong giới luật của bậc Thánh. Chúng được gọi là tịch tịnh trú trong giới luật của bậc Thánh. - http://budsas.org/uni/u-kinh-trungbo/trung08.htm
- "Này các Tỷ-kheo có bảy hạng người sống trong đời này. Thế nào là bảy?
Bậc câu phần giải thoát, bậc tuệ giải thoát, bậc thân chứng, bậc kiến đáo, bậc tín giải thoát, bậc tùy pháp hành, bậc tùy tín hành.
...........
Và này các Tỷ-kheo, thế nào là bậc thân chứng? Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người sau khi thân chứng đắc các tịch tịnh giải thoát, vượt khỏi các sắc pháp và vô sắc pháp, và sau khi đã thấy với trí tuệ, một số lậu hoặc của vị này được đoạn trừ hoàn toàn. Vị này như vậy được gọi là bậc Thân chứng." - http://budsas.org/uni/u-kinh-trungbo/trung70.htm
như vậy, ở đây phải chăng :"xxx) Bốn pháp cần phải chứng ngộ: Túc mạng cần phải chứng ngộ bởi niệm. Sanh tử cần phải chứng ngộ bởi nhãn. Tám giải thoát cần phải chứng ngộ bởi thân. Lậu tận cần phải chứng ngộ bởi Tuệ."
.............
xi) Tám giải thoát:
Tự mình có sắc, thấy các sắc; đó là giải thoát thứ nhất.
Quán tưởng nội sắc là vô sắc, thấy các ngoại sắc; đó là giải thoát thứ hai.
............." - http://budsas.org/uni/u-kinh-truongbo/truong33.htm
"cả một vùng trắng xóa mờ mờ vô cùng bình yên bao bọc khắp toàn thân"
= "tràn đầy thân mình với hỷ lạc do ly dục sanh, không một chỗ nào trên toàn thân không được hỷ lạc do ly dục sanh ấy thấm nhuần"
= "Quán tưởng nội sắc là vô sắc, thấy các ngoại sắc"
(các Pháp cần phải được chứng ngộ "bởi Thân" chứ không phải "bởi Tâm"?)
lại nữa,
"... sẽ biết chắc khi 5 chi thiền có mặt, mà không cần vị thầy nào phải chứng minh dùm"
sau đó lại: "để tiếp tục tu tập tinh tấn tích cực, dưới sự chỉ dạy của một vị thiền sư ..."
hay:
"gần như không còn 1 chút nghi ngờ gì nữa những lời chỉ dạy của Đức Phật về các phương pháp... "
này Hiền hữu!
xả ly năm Triền cái(trong đó có Nghi kiết sử) rồi mới chứng nhập các tầng Thiền, sự kiện như vậy có xảy ra; còn "1 chút" Nghi ngờ mà chứng được các Thiền, sự kiện như vậy không xảy ra.
Lành thay, lành thay này các Chư hiền! là sự kiện Chư hiền gieo duyên để cho cđ được lóng nghe, được học tập và tăng thịnh trong Pháp và Luật vi diệu này; ở đây, chúng ta sẽ trợ duyên nhau làm cho sáng tỏ "mọi con đường". Mong các Chư hiền hoan hỷ nói rộng, vì ở đây, có lẻ là nơi thích hợp để chia sẻ các ý nghĩa này.
Kính chúc Chư hiền an lạc và thành tựu Thánh pháp của Thế Tôn !!!
