Suñña-kathā

[whale]

Một số người rất quan tâm đến giáo lý "tính không";đặc biệt là những người cho rằng họ theo con đường của vị Bồ-tát thì sự vô tự tính của tất cả các pháp là đặc biệt quan trọng.

Tuy nhiên theo Paṭisambhidāmaggapāḷi (vô ngại giải đạo) thuộc kinh tiểu bộ Pali thì sự vô tự tính của các pháp mới chỉ là một loại sunna;và loại sunna này không loại trừ các loại sunna khác.

Những loại sunna được liệt kê trong vô ngại giải đạo như sau:

1.Suññasuññaṃ (tính không như là tính không): Mắt không có ngã hay không có cái thuộc về ngã, không có cái gì trường tồn, mãi mãi tồn tại, vĩnh cửu hay không chịu biến đổi. tai... mũi... lưỡi... thân... ý không có ngã hay không có cái thuộc về ngã, không có cái gì trường tồn, mãi mãi tồn tại, vĩnh cửu hay không chịu biến đổi.

2.Saṅkhārasuññaṃ (tính không của các hành tạo tác): Có ba loại hành vi tạo tác: hành vi tạo phước, hành vi tổn phước, hành vi tạo bất động.Hành vi tạo phước không có hành vi tổn phước và hành vi tạo bất động. Hành vi tổn phước không có hành vi tạo phước và hành vi tạo bất động. Hành vi tạo bất động không có hành vi tạo phước và hành vi tổn phước. Tương tự với thân hành khẩu hành ý hành;hành quá khứ hành hiện tại hành vị lai.

3.Vipariṇāmasuññaṃ (tính không trong sự biến đổi): sắc được sanh ra không có tự tánh;sắc đã biến mất đi bị biến đổi và trống rỗng. Thọ được sanh ra không có tự tánh, thọ đã biến mất đi bị biến đổi và trống rỗng...tưởng...hành...thức.

Katamaṃ vipariṇāmasuññaṃ? Jātaṃ rūpaṃ sabhāvena suññaṃ. Vigataṃ rūpaṃ vipariṇatañceva suññañca. Jātā vedanā sabhāvena suññā. Vigatā vedanā vipariṇatā ceva suññā ca…pe… jātā saññā… jātā saṅkhārā… jātaṃ viññāṇaṃ… jātaṃ cakkhu…pe… jāto bhavo sabhāvena suñño. Vigato bhavo vipariṇato ceva suñño ca. Idaṃ vipariṇāmasuññaṃ. (3) (Đây chính là tính không theo nghĩa "vô tự tính"-không thể tồn tại một mình;bằng lõi cứng của chính mình được mà phải cần các duyên)

[whale]

4.aggasuññaṃ (không;trống rỗng tối cao;đỉnh cao):Trạng thái này vô thượng, trạng thái này là nhất, trạng thái này tuyệt hảo, đó là sự an tịnh của tất cả các hành vi tạo tác, buông bỏ tất cả bản thể ngầm, sự hủy diệt (diệt tận) khao khát, lòng tham phai nhạt, đoạn diệt, nibbana.

5.lakkhaṇasuññaṃ (trống rỗng theo đặc tính;"không" theo đặc tính):Có hai loại đặc tính: đặc tính của người ngu và đặc tính của người trí. Đặc tính của người ngu là không có đặc tính của người trí, đặc tính của người trí là không có đặc tính của người ngu.

Có ba loại đặc tính: đặc tính sanh, đặc tính diệt và đặc tính biến đổi khi đang tồn tại. Đặc tính sanh là không có đặc tính diệt và đặc tính biến đổi khi đang tồn tại. Đặc tính diệt là không có đặc tính sanh và đặc tính biến đổi khi đang tồn tại. Đặc tính biến đổi khi đang tồn tại là không có đặc tính sanh và đặc tính diệt. Đặc tính sanh của vật thể không có đặc tính diệt và đặc tính biến đổi khi đang tồn tại. Đặc tính diệt của sắc không có đặc tính sanh và đặc tính biến đổi khi đang tồn tại. Đặc tính biến đổi của sắc khi đang tồn tại là không có đặc tính sanh và đặc tính diệt. Đặc tính sanh của thọ...tưởng...hành...thức.

6.vikkhambhanasuññaṃ ("không" của sự rời xa;viễn ly): trong sự xuất ly thì tham dục không có do bị rời xa...tương tự với sân hận không có do vô sân;hôn trầm thụy miên không có do tưởng ánh sáng;trạo cử không có do bất phóng dật..nghi....vô minh....

[whale]

7. tadaṅgasuññaṃ ("không" như là thay thế đức tính đối lập): nhờ có xuất ly thay thế nên không có tham dục;nhờ có vô sân thay thế nên không có sân hận.... tuơng tự cho đến nhờ tuệ quán quay đi (vivaṭṭanānupassanāya) thay thế nên không có sự giải thích sai lạc vì trói buộc (saññogābhiniveso)

8. samucchedasuññaṃ ("không" như là cắt đứt): Nekkhammena kāmacchando samucchinno ceva suñño ca.Nhờ vào xuất ly mà tham dục bị cắt đứt và không còn....arahattamaggena sabbakilesā samucchinnā ceva suññā ca Nhờ vào Alahán đạo mà tất cả các phiền não bị cắt đứt và không còn.