PHẨM DIỆU TRANG NGHIÊM VƯƠNG BẢN SỰ
Đoạn đầu phẩm này, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni giới thiệu với đại chúng gia đình của vua Diệu Trang Nghiêm.
Trong pháp hội của Phật đó có vị vua tên Diệu Trang Nghiêm, phu nhân của vua tên Tịnh Ðức, có hai người con, một tên Tịnh Tạng, hai tên Tịnh Nhãn. Hai người con đó có sức thần thông lớn ...
Vua Diệu Trang Nghiêm biểu trưng cho Tạng thức, phu nhân Tịnh Ðức biểu trưng cho Mạt-na thức, Tịnh Tạng biểu trưng cho Ý thức, Tịnh Nhãn biểu trưng cho Tiền ngũ thức là nhãn, nhĩ, tị, thiệt, thân thức.
(Trích Kinh Diệu Pháp Liên Hoa giảng giải, hòa thượng Thích Thanh Từ.)
Trong đoạn giới thiệu này, ta thấy trong gia đình vua Diệu Trang Nghiêm nổi lên hai người con là Tĩnh Nhãn và Tịnh Tạng, với đặc điểm hai người con này có sức thần thông lớn.
Chúng ta biết, :
"Tịnh Tạng biểu trưng cho Ý thức, Tịnh Nhãn biểu trưng cho Tiền ngũ thức là nhãn, nhĩ, tị, thiệt, thân thức".
(Trích Kinh Diệu Pháp Liên Hoa giảng giải, hòa thượng Thích Thanh Từ.)
Thế hai ngài Tịnh Nhãn - Tịnh Tạng này tại sao lại có sức thần thông, và các ngài học có thần thông từ đâu ?
Điều này được biết qua đoạn Kinh Văn vua Diệu Trang Nghiêm hỏi hai người con
"Thầy các con là ai, con là đệ tử của ai?"
Hai người con thưa rằng: "Ðại vương! Ðức Vân Lôi Âm Tú Vương Hoa Trí Phật kia nay đương ngồi trên pháp tòa dưới cây bồ-đề bằng bảy báu, ở trong tất cả chúng trời, người thế gian, rộng nói kinh Pháp Hoa, đó là thầy chúng con, con là đệ tử."
Vậy hai người con tu theo Phật Pháp mà có thần thông.
Thần thông của hai ngài này là do
Ngài Tịnh Nhãn đã vượt qua được Thọ Ấm, tiền ngũ thức không còn, nên tiền ngũ thức đã được chuyển thành Thành Sở Tác Trí.
Còn ngài Tịnh Tạng thì đã vượt qua Tưởng Ấm, Ý thức không còn, nên Ý thức được chuyển thành Diệu Quán Sát Trí.
Đến lúc này thì toàn bộ Lục thức đã được chuyển hóa hết ở phần Tưởng Ấm nên mới sang giai đoạn phá Thức Ấm.
Bấy giờ, Tịnh Tạng, Tịnh Nhãn, hai người con đến chỗ của mẹ, chấp tay thưa mẹ rằng: "Mong mẹ đến nơi chỗ đức Phật Vân Lôi Âm Tú Vương Hoa Trí, chúng con cũng sẽ theo hầu gần gũi cúng dường lễ lạy."
Chúng ta thấy bà mẹ (Mạt na thức) đồng ý ngay, tại sao vậy ?
Vì trước đây bà vất vả tạo ra Lục Thức để nuôi hai người con, bây giờ họ đã có thần thông, không cần dùng đến Lục Thức nữa. Vậy thì bà đồng ý thôi.
Nhưng bà còn vướng bận với người cha ( Tạng thức). Bà vướng bận như thế nào ?
Mẹ bảo con rằng: "Cha con tin theo ngoại đạo, rất ham pháp Bà-la-môn, các con nên qua thưa với cha để cùng nhau đồng đi."
Bà đã nhận thấy nguyên nhân của sự vướng bận là : "Cha con tin theo ngoại đạo, rất ham pháp Bà-la-môn "
Để thấy rõ điều này, tham khảo kinh Lăng Nghiêm phần Ma Hành Ấm
Căn nguyên sinh diệt từ đây phơi lộ ra, thấy được mười hai loài chúng sinh trong mười phương, thì khắp rõ hết các loài, tuy chưa thông suốt mối manh mệnh căn của mỗi chúng sinh, nhưng đã thấy cơ sở sinh diệt chung, giống như dả mã (sóng nắng) lớp lớp chớp nhoáng hiện ra, làm các then chốt phát sinh các phù căn trần; ấy gọi là phạm vi hành ấm.
Nếu cái cội gốc của những lăng xăng, chớp nhoáng u ẩn đó vào được tính đứng lặng bản lai, một phen tập khí bản lai đứng lặng, như sóng mòi diệt hết, hóa thành nước đứng, thì gọi là hết hành ấm. Người ấy có thể vượt khỏi chúng sinh trược, xét lại nguyên do cội gốc là u ẩn vọng tưởng.
(Trích Kinh Lăng Nghiêm trực chỉ - Hàm Thị)
Do có Tịnh Tạng (Ý thức) đã thành Diệu Quán Sát Trí trợ lực, nên bà mẹ (Mạt Na) đã nhận biết được căn nguyên của sự vướng bận. Đó chính là người cha (Tạng thức). Như vậy lúc này Mạt Na Thức đã được chuyển thành Bình Đẳng Tính Trí. Coi như vượt qua được Hành Ấm.
Nhưng để thực sự vượt qua Hành Ấm, thì Thức Ấm cũng phải không còn.
(Chú ý chữ Nếu trong câu Nếu cái cội gốc của những lăng xăng, chớp nhoáng u ẩn đó vào được tính đứng lặng bản lai)
Vì vậy bà mẹ đề nghị :
Các con nên qua thưa với cha để cùng nhau đồng đi.
Và yêu cầu
Mẹ bảo con rằng: "Các con nên thương tưởng cha các con, mà vì đó hiển phép thần thông biến hóa, nếu cha con được thấy lòng ắt thanh tịnh, hoặc là chịu cho chúng ta qua đến chỗ Phật."
Để hiểu thêm được đoạn trên, ta tham khảo kinh Lăng Nghiêm phần Ma Thức Ấm
Nếu đối với các loài chiêu dẫn đã chứng được trong tính đồng, đã tiêu hóa sáu căn, làm cho khi họp khi chia đều được tự tại, cái thấy cái nghe thông nhau, tác dụng thanh tịnh thay thế lẫn nhau, thì mười phương thế giới, cùng với thân tâm đều như ngọc lưu ly; trong ngoài đều sáng suốt; ấy gọi là hết thức ấm. Người ấy mới vượt khỏi mạng trược, xét lại nguyên do, cội gốc là vọng tưởng điên đảo huyễn hóa rỗng không.
(Trích Kinh Lăng Nghiêm trực chỉ - Hàm Thị)
Vậy thần thông ở đây hiểu là Lục Căn Khai Hợp. Lục Căn khai hợp thì thân tâm đều như ngọc lưu ly. Tức là lòng ắt thanh tịnh.
Khi lòng người cha đã thanh tịnh rồi, thì
Cha nói với con rằng: "Ta nay cũng muốn ra mắt thầy các con, nên cùng nhau đồng đi."
Tới đây, có thể nói Tạng Thức đang được chuyển hóa để trở thành Đại Viên Cảnh Trí.
Vậy, qua đoạn viết trên, tôi thấy rằng Đức Phật dùng câu truyện này để mô tả tiến trình chuyển Mạt Na Thức thành Bình Đẳng Tính Trí và Tạng Thức thành Đại Viên Cảnh Trí , vượt qua Ngũ Ấm. Nhưng cội gốc để chuyển đều ở Thành Sở Tác Trí và Diệu Quán Sát Trí.
Chân thành cảm ơn các thầy, các bạn trên diễn đàn đã đọc bài viết này.
Nếu trong bài viết có gì sai sót mong được chỉ bảo
NAM MÔ BỔN SƯ THÍCH CA MÂU NI PHẬT.