Đạo Phật không chấp nhận khái niệm linh hồn

[phuoctuong]

HỎI: Linh hồn có đi theo số mệnh trọn vẹn của nó không hay có một ý chí tự do?

ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA: Theo Đạo Phật, có ý chí tự do. Ngay cả khi chúng ta nói về những loại nghiệp khác nhau, về việc phải trải nghiệm những hậu quả của chúng và về những thứ được gọi là định nghiệp của những ai có kết quả phải trải nghiệm ngay trong đời sống này ... thậm chí trong những trường hợp như thế, đấy là trong ý nghĩa rằng nếu chúng ta không cung cấp hay phát triển bất cứ những năng lực đối kháng nào cả để phản ứng chống lại với nghiệp báo tiêu cực, chúng ta bị ràng buộc để trải nghiệm những kết quả đó. Nhưng nếu chúng ta thực hiện một nổ lực và khuếch trương những năng lực đối kháng tích cực, thậm chí những thứ đươc gọi là định nghiệp cũng có thể được thay đổi. Vì thế, nó tùy thuộc nhiều trên việc chúng ta suy nghĩ như thế nào và loại nghiệp nhân chúng ta đã tích tập là gì. Trong thực tế, nghiệp được tích tập bởi cá nhân, con người, và tôi nghĩ điều này xảy ra phù hợp với ý chí tự do.

http://www.thuvienhoasen.org/D_1-2_2-12 ... 14-1_15-1/

[tinhnghia]

1. Tự ngã: chấp thân thể là Ta, linh hồn là ta, thần thức là ta đây là chấp ngã, cái ngã này là giả biến đổi vô thường. Chúng ta không nên bám víu vào nó, vì bám víu sẽ không dẫn đến giải thoát.
2. Chân ngã: cái ngã chân thật là chân tâm, Phật tánh là Tri kiến Phật của mình, là trạng thái Niết Bàn: thường, lạc, ngã, tịnh.
Khi Đức Phật ra đời bước đi bảy bước trên bảy đóa hoa sen, một tay chỉ trời, một tay chỉ đất nói:
''Thiên thượng, thiên hạ
Duy ngã độc tôn''
- Câu này được hiểu như sau: duy là duy nhất, ngã là chân ngã, tôn là tôn quý, trên trời, dưới trời chỉ có chân tâm, Phật tánh là cao quý hơn hết, ai trở về với chân tâm Phật tánh này thì đều thành Phật.

[ThegianVothuong]

Cám ơn đh phuoctuong chủ đề này rất bổ ích!

[ThegianVothuong]

Hiện nay có rất nhiều người hiểu sai về "ngã" .

Trước hết ta cần phải ôn lại,ngã là gì?Tự ngã là ý niệm về sự hiện hữu của cái "tôi".Chẳng hạn,khi bị ai đó chửi thì "tôi" thấy tức,có ai cho tiền thì "tôi" thấy vui....

Đạo Hindu cho rằng cái ý niệm về "tôi" này nó thường hằng bất biến,và lại còn có kích thước hẳn hoi.Đây chính là khái niệm "linh hồn" theo Ấn giáo.

Tự ngã - self - atman - jiva, hay jivatman. Tự ngã được đặc trưng bởi thức. Tự ngã vĩnh cữu một cách tự nhiên, không có bắt đầu hay kết thúc. Nó có kích thước như nguyên tử và chịu trải qua "sự hiệnthân" có nghĩa là nó tiếp nhận sự tái sinh trong thân thể của cây cỏ, thú vật, con người, hay chư thiên. Trong thể trạng hiện thân, tự ngã một cách kỷ thuật được liên hệ như "jiva". Trong sự hiện thân, lĩnh vực thức tự nhiên trở nên bị chướng ngại và che mờ bởi si mê và vọng tưởng. Tự ngã xác định chính nó một cách sai lầm như phức hợp của thân/ tâm và điều này là căn bản cho tất cả những khổ đau và vọng tưởng. Tất cả những chúng sinh một cách căn bản không khác với nhau trong Bản chất Tự nhiên của chúng. Trong thể trạng hiện thân sự khác nhau giữa chúng sinh là do mức độ ưu thế khống chế của si mê.

Đạo Ấn chấp nhận "ngã",họ không tìm cách loại trừ nó mà tìm cách "làm sạch" nó(tức là cũng tu tập loại bỏ tham sân si).

Đức Phật là người chỉ ra rằng chính sự chấp trước về cái tôi đó,đã làm phát sinh tham,sân,si phiền não.Vậy phải phá bỏ hoàn toàn sự chấp trước ấy.

Đạo Phật không hề nói rằng không có ngã,mà là phủ nhận quan niệm về ngã như của Bà-la-môn.

HỎI: Nếu không có ngã, cái gì hay ai sẽ đi từ kiếp sống này đến kiếp sống khác?

ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA: Khi Đạo Phật nói về vô ngã, không có nghĩa là phủ nhận sự tồn tại của ngã, nhưng phủ nhận tự ngã như điều gì đấy thường còn và không thay đổi. Phật Giáo phủ nhận sự tồn tại của tự ngã như thế. Đối với Đạo Phật, tự ngã chỉ được mệnh danh trên sự tương tục của tâm thức. Tâm thức là không có bắt đầu và kết thúc. Do vậy, tự ngã cũng vô thỉ vô chung. Từ vô thỉ nó đi đến Quả Phật. Tự ngã vẫn ở đấy ngay cả ở trình độ Phật Quả. Long Thọ nói rằng ngay cả trong đại niết bàn, tự ngã vẫn ở đấy, Đức Phật vẫn ở đấy, và Tâm Đức Phật cũng vẫn ở đấy.

http://thuvienhoasen.org/D_1-2_2-75_4-1 ... -281_15-1/

Đại khái ,(cái ý niệm về "tôi") nó không thường hằng như Ấn giáo miêu tả,nó chỉ là 1 sự chấp trước và hoàn toàn có thể loại bỏ được thông qua tự tu tập.

Kinh Vô Ngã tướng :

http://www.budsas.org/uni/u-kinhvnt-tn/kvnt-tn-1.htm

[Hieule]

Đức Phật thường được tôn xưng là "Vô Ngã" Đạo Sư trong lúc ngài dạy đạo.

Đừng hỏi nếu không có ngã thì ai vào Niết Bàn. Những người truyền đạo Thông Thiên Giáo (xuất phát từ Mỹ) ở Việt Nam hay hỏi như vậy vì họ không hiểu thế nào là vô ngã và thế nào là Niết Bàn.

Việc tái sanh thì tạm dùng thí dụ "Cây đèn" để giải thích. Cần 3 yếu tố như sau: 1 Dầu 2 Tim Đèn 3 Lửa. Phải có đủ 3 yếu tố cha, mẹ, và kiết sanh thức hay thân trung ấm thì mới có tái sanh.

Nếu nói Đạo Phật không phủ nhận ngã thì khác nào Thiên Chúa Giáo, Do Thái Giáo, và Hồi Giáo (chấp thường). Con người tái sanh là do nhân quả, nghiệp lực, và "desire" tạm dịch là ái dục vì đạo Phật là trung đạo củng không chấp đoạn (Nihilism: chết là hết)

Giải thích đạo Phật không phủ nhận ngã xem ra không hợp lý lắm

[Hieule]

Tathagata hay Như Lai được người Trung Hoa dịch là "Vô Sở Tùng Lai diệc vô sở khứ". Không từ đâu đến mà củng không đi về đâu thì làm gì có "Đấy/Đó" hay "Đây/Kia". Nếu nói có đó hay đây hình như chúng ta chấp vào nhị biên (duality) rồi.

[ThegianVothuong]

Nếu nói Đạo Phật không phủ nhận ngã thì khác nào Thiên Chúa Giáo, Do Thái Giáo, và Hồi Giáo (chấp thường). Con người tái sanh là do nhân quả, nghiệp lực, và "desire" tạm dịch là ái dục vì đạo Phật là trung đạo củng không chấp đoạn (Nihilism: chết là hết)

Giải thích đạo Phật không phủ nhận ngã xem ra không hợp lý lắm

Có lẽ đh không hiểu ý,

Đạo Phật không nói rằng "tự ngã không tồn tại",với người phàm phu chúng ta thì ý niệm về cái tôi vẫn hiện hữu đó thôi.Có người xúc phạm "tôi" thì "tôi" bực mình.

Nếu cai tôi(ngã) tuyệt đối "không tồn tại" thì bây giờ chúng sinh đã chẳng ai có tham sân si gì cả.,Nó có tồn tại nhưng vô thường.

Đạo Hindu cho rằng cái ý niệm về tôi ấy là thường hằng cố hữu ko thể mất đi được,đạo Phật phủ nhận là phủ nhận cái giáo thuyết ấy.

Trong khi đó trên thực tế nó(cái ngã) vô thường, chỉ là sự chấp trước của tâm và hoàn toàn có thể diệt trừ được bằng các phương pháp tu tập.

[Hieule]

Có lẻ mình không hiểu ý đạo hửu. Ngã chỉ là giả danh gọi mà thôi. Kinh Kim Cang có nói: Không có tướng nhân ngã chúng sanh thọ giả

Vô ngã hay Danh (Kinh Na Tiên Tỳ Kheo/The questions of King Milanda)

Bấy giờ, Ðại Ðức Na Tiên chậm rãi tâu lại nhà Vua rằng:

-- Tâu Ðại Vương, Ðại Vương thật là một bậc đế vương thanh nhã, hưởng nhiều phước báo an vui. Nhưng trên con đường từ hoàng cung đến chùa nầy, chắc hẳn vì gặp lúc khí trời oi bức, Ðại Vương thấy trong người khó chịu, ngọc thể bất an, nên tâm trí Ðại Vương có phần nóng nảy kém thanh tịnh. Chẳng hay Ðại Vương đến đây bằng bộ hay bằng xe?

-- Bạch Ðại Ðức, trẫm đến bằng xe. Chỉ khi tiến vào đây, trẫm mới đi chân.

Nghe nhà Vua nói xong, Ðại Ðức Na Tiên hướng về đám tùy tùng hộ vệ của nhà Vua mà phân bua rằng:

-- Này năm trăm quan chức! Xin quý vị hãy ghi nhớ lời nói của nhà Vua, Ngài bảo rằng đến đây bằng xe. Xin quý vị hãy nhớ và làm chứng cho.

Phân chứng cớ xong, Na Tiên quay lại hỏi nhà Vua:

-- Tâu Ðại Vương, Ðại Vương bảo rằng ngài ngự đến bằng xe. Ðó là ngài nói thật chứ?

-- Bạch Ðại Ðức, trẫm nói chắc thật.

-- Vậy xin Ðại Vương cho bần tăng biết rõ về cái xe. Gọng có phải là xe không?

-- Thưa, không phải.

-- Trục có phải là xe không?

-- Thưa, không phải.

-- Bánh có phải là xe không?

-- Thưa, không phải.

-- Căm có phải là xe không?

-- Thưa, không phải .

-- Thùng có phải là xe không?

-- Thưa, không phải.

-- Ách có phải là xe không?

-- Thưa, không phải.

-- Chỗ gác chân có phải là xe không?

-- Thưa, không phải.

-- Mui có phải là xe không?

-- Thưa, không phải.

-- Dây cương có phải là xe không?

-- Thưa, không phải.

-- Hay cây roi là xe?

-- Thưa, không phải.

-- Hay tất cả các món ấy họp lại và buộc chung với nhau là xe?

-- Thưa, không phải.

-- Hay ngoài các món ấy ra còn có một món nào khác gọi là xe?

-- Thưa cũng không phải.

-- Hay tiếng khua động là xe?

-- Thưa, cũng không phải nốt.

-- Vậy chớ xe là cái gì?

Nhà Vua lặng thinh, không trả lời.

Ðại Ðức Na Tiên dừng nghỉ một lát, rồi tâu rằng:

-- Tâu Ðại Vương! Nãy giờ bần tăng đã gạn hỏi tường tận về từng món một như gọng, mui, thùng... có phải là xe không, hết thảy đều bị Ðại Vương phủ nhận. Theo lời phán bảo của Ðại Vương, bần tăng quả thật cũng thấy rằng trong từng món nêu hỏi đều không có xe, và xe cũng không có trong tất cả những món đó họp lại; xe chỉ là cái danh suông. Như vậy, khi Ðại Vương nói với bần tăng rằng Ðại Vương đến đây bằng xe, điều đó tưởng e đáng ngờ vực lắm. Ðại Vương là một vị đại hoàng đế cao cả, làm chủ một vùng đất nước mênh mông, thật hẳn không đáng lại đây để nói những lời luống dối như thế. Này năm trăm quan chức! Xin quý vị hãy làm chứng cho.

Thấy nhà Vua ngồi câm nín và các quan chức thì tỏ lòng tán dương bằng nhiều cách khác nhau, Ðại Ðức Na Tiên bèn từ hòa tâu với nhà Vua rằng:

-- Trong kinh, Phật có dạy như vầy: "Hiệp các món gọng, thùng, bánh, mui... theo một mẫu mực nào đó thì thành một cái mà người ta tạm gọi là xe. Cũng như thế, hiệp tất cả đầu, mặt, tay, chân, hơi thở, lời nói, sự khổ, sự vui, điều lành, điều dữ... thì cũng thành một đơn vị mà người ta tạm gọi là cái "ta" để tiện bề phân biệt. Chứ thật ra thì không có cái "ta" chơn thật nào cả! Ðúng như lời của nữ tôn giả Hoa Si Ra (Vajirã) đã bạch với Ðức Thế Tôn khi Ngài còn tại thế: "Danh xưng xe sở dĩ có là do nhiều món đồ hợp lại là vẽ thành. Nhiều món cơ thể vẽ thành một vật mệnh danh là chúng sanh".

Vua Di Lan Ðà nghe đến đây, lấy làm hoan hỷ, cực lực tán thán Ðại Ðức Na Tiên:

-- Hay thay! Hay thay! Chớ chi Ðức Phật còn tại thế thì hẳn Ngài phải khen ngợi Ðại Ðức lắm.

[Hieule]

Phải chăng ý đạo hửu muốn chỉ rằng "Ngã" là do Mạt Na Thức cho A Lại Da Thức là "Ngã".

[ThegianVothuong]

Vâng,đó là theo quan điểm của Duy thức thì là như vậy.Nhưng ở đây,ví dụ của ngài Nagasena đã nói lên vấn đề vô ngã 1 cách tổng quát rồi đó,"cái tôi" chỉ là 1 sự định danh.

Cách ví dụ về cái xe của ngài gần giống với cách nói của đức Phật trong Kinh Vô Ngã Tướng,khi phá chấp cho 5 anh em Kiều Trần Như.Phật phá cho họ cái chấp là "sắc là tôi" hoặc "thọ là tôi"......"thức là tôi".Qua đó cả 5 người loại bỏ được chấp ngã,đắc A-la-hán.

Thời đức Phật,1 số người Bà-la-môn như anh em Kodanna đã tu thiền đến mức cực kì cao rồi,nhưng họ chưa dc giải thoát chính là bởi cái chấp về ngã-atman đó.Thế nên Phật mới nói là họ chỉ còn 1 ít cát trong mắt mà thôi,bỏ dc chút cát đó là giải thoát.Vì cái nền tảng công phu thiền định sẵn có đó nên 5 vị tu sĩ chỉ nghe những lời phá chấp của Phật là đã đắc quả rồi.


Còn nữa,thread này mới chỉ nói về cái ngã trên phương diện con người.Ví dụ của ngài Nagasena về cái xe lại động chạm tới 1 vấn đề rộng hơn đó là "cái ngã của tất cả các pháp".(1 người đưa ra giả thuyết cho rằng ngài Nagasena thực ra chính là Long Thọ,Nagarjuna).

Đức Phật từng nói "tất cả các pháp là vô ngã" - các pháp(bao gồm mọi hiện tượng,tính chất,khái niệm....) cũng không có ngã,dù là pháp hữu vi vô thường hay thường hằng vô vi.

Cái xe,cái bàn cũng không có ngã.Khái niệm tính Không chính là nói về sự vô ngã của các pháp.

Để phá được cái chấp ngã trong các pháp cũng phức tạp hơn nhiều,do đó các tổ,Bồ tát mới trình bày nhiều phương pháp như trung quán,duy thức....

[Hieule]

Chắc đạo hửu củng đã đọc qua "Đại Thừa Khởi Tín Luận" do ngài Mã Minh sáng tác trong đó có câu "Như Thế Tôn Ngôn, nhất thiết pháp vô ngã".

[ThegianVothuong]

Lời tuyên ngôn ấy của đức Phật được nhắc đến trong Kinh Tăng Chi Bộ.

Này các Tỷ-kheo, dầu các Như Lai có xuất hiện hay không xuất hiện, vẫn được an trú là pháp trú tánh của giới ấy, là pháp quyết định tánh, tức là: “Tất cả các pháp là vô ngã”. Về vấn đề này, Như Lai chánh giác tri, chánh giác ngộ. Sau khi chánh giác tri, chánh giác ngộ, Như Lai tuyên bố, thuyết giảng, tuyên thuyết, xác nhận, khai thị, phân biệt, hiển thị: “Tất cả các pháp là vô ngã”.

Kinh Tăng Chi Bộ - http://quangduc.com/kinhdien/tangchi/3tangchi14.html