Mười đại đệ tử Phật. I. Mục Kiền Liên: Thần thông đệ nhất.
1- NGƯỜI THỊ TÙNG ĐẦU TIÊN : Mục-kiền-liên luôn luôn ở bên tả của Ngài, Xá-lợi-phất bên hữu.
A. Xá-lợi-phất theo Phật xuất gia, nửa tháng sau mới dứt hết kiết sử, đoạn trừ phiền não, nhưng Mục-kiền-liên chỉ trong vòng bảy hôm liền hết các lậu hoặc, hiện sức thần thông, chứng quả A-la-hán.
B. Mục-kiền-liên dáng người cao lớn, mặt vuông tai dài, biểu lộ tính cứng rắn. Tôn giả rất lạc quan, dũng cảm, thường vì chánh nghĩa đả phá việc bất bình.
2- NGUYÊN NHÂN PHÁT NGUYỆN CẦU THẦN THÔNG : Thời quá khứ, Mục-kiền-liên làm nghề đánh cá, nhân duyên cúng dường vị Bích Chi Phật. Ngài chỉ dùng thần thông hóa độ, Ngư phủ (tiền thân Mục Kiền Liên) thấy rồi trong lòng rất vui mừng bèn phát nguyện đời sau xin được thần thông.
3- CẦU BÁU ĐƯA PHẬT ĐÀ: Thần thông của Mục-kiền-liên tai nghe thấu mọi âm thanh xa gần, mắt thấy hết sự vật không bị trở ngại, không kể đường dài ngắn, vừa nghe liền hiện thân, Tôn giả thường dùng phép lạ ấy để trợ Phật giáo hóa.
- Ngài có thể lập tức hóa một chiếc cầu trân bảo bắc ngang sông, giăng mắc hương hoa, dùng thất bảo nghiêm sức để đón Phật. Khi Đức Phật thống lãnh đại chúng oai nghi an tường đi đến dự yến tiệc của vua Ba-tư-nặc.
4- TRONG ĐỊNH THƯA HỎI: Xá-lợi-phất và Mục-kiền-liên đều là bạn cũ. Hai vị cùng tôn kính nhau, khen ngợi nhau từ thỉ chí chung, đạo tình thâm trọng.
- Ngài Mục Kiền Liên có thể trong Thiền định dùng ý thưa hỏi Đức Phật. Và Ngài trả lời cùng Tôn giả Xá lợi Phất " Không, chẳng phải vậy đâu – Mục-kiền-liên trả lời – Tôi không dùng thần túc đến nơi tòa Phật mà Phật cũng chẳng dùng thần túc đến chỗ chúng ta."
5- AI LÀ THẦN THÔNG ĐỆ NHẤT: Và sự khiêm nhường tình bạn của Tôn giả Xá lợi Phất thật là khán phục.
Mục-kiền-liên vâng lời Phật, liền từ tòa đứng dậy, một chân đạp trên địa cầu, một chân đạp cõi trời Phạm Thiên, khiến đại địa chấn động sáu cách, và ở trong không trung dùng Phạm âm thuyết pháp, khiến sáu mươi Tỳ-kheo được lậu tận ý giải. Từ đó, đại chúng đều đồng thanh công nhận Mục-kiền-liên là thần thông đệ nhất .
6- DỜI NÚI ĐỘ PHẠM CHÍ: Tôn giả Mục-kiền-liên thường dùng thần thông chiết phục ngoại đạo, khiến khởi tâm quy hướng Phật pháp. Ngài là người có nhiều biện pháp trong việc hàng phục ngoại đạo.
7- HÀNG PHỤC QUỶ ÁC: Một phen, Mục-kiền-liên vâng lời Phật đơn thân đến nước Bạt-già giáo hóa. Có một tệ quỷ thấy tôn giả đang tản bộ trên đường, hắn bèn dùng thần thông chui vào bụng tôn giả...
8- SẮC ĐẸP KHÔNG CỰ NỔI THẦN THÔNG: Liên Hoa Sắc rất mừng rỡ. Sở dĩ cô được cứu độ, chuyển họa thành phước đều nhờ sức thần thông, phương tiện thiện xảo của Mục-kiền-liên.
9- THỬ NGHE TIẾNG PHẬT XA GẦN: Đức Thế Tự Tại Vương thuyết pháp xong, một vị Bồ-tát hướng về Phật đảnh lễ và chỉ Mục-kiền-liên nói: - Như-Lai! Trong lúc Ngài thuyết pháp, chẳng biết từ đâu bò đến một con sâu lớn trông thật quái dị, chúng con muốn đuổi nó đi .
10- CHÚNG QUỶ HỎI VỀ NHÂN DUYÊN NGHIỆP BÁO: Tôn giả Mục-kiền-liên không những thường du hành các cõi Phật, mà còn thừa thần lực xuống địa ngục quan sát chúng sanh thọ quả báo.
11- DO LAI CỦA VU LAN BỒN : Tôn giả Mục-kiền-liên dùng Thiên nhãn thông biết nhân quả báo ứng của loài quỷ, hốt nhiên nhớ đến mẫu thân quá cố, Ngài bèn vận dụng thần lực quan sát, thấy vong mẫu đang đọa trong ngạ quỷ chịu nhiều đau đớn, cuống họng nhỏ như cây kim, chỉ còn da bọc xương...
12- GIẢNG THUYẾT BÀI KỆ CỦA BẢY ĐỨC PHẬT : Mục-kiền-liên là người thường thay Phật thuyết pháp.
13- THẦN THÔNG CHẲNG QUA NGHIỆP LỰC: Mục-kiền-liên! Dòng Thích-ca chịu quả báo của tội nghiệp nhiều kiếp đã qua. Đó là cộng nghiệp chiêu cảm, ông không thể chịu thay cho họ. Họ chẳng chịu sám hối, một bề kiêu mạn, không sửa đổi, nhà cửa mục nát thì đến ngày sụp đổ thôi!
14- NGƯỜI TUẪN GIÁO ĐỆ NHẤT: Tin tôn giả Mục-kiền-liên bị ngoại đạo ám hại truyền đến tai vua A-xà-thế. Nhà vua nổi cơn phẫn nộ, hạ lệnh bắt hết các hung thủ, mấy ngàn lõa hình ngoại đạo đều bị nhà vua ném vào hầm lửa!
http://www.thuongchieu.net/index.php?op ... le&id=2016
2. XÁ LỢI PHẤT: TRÍ TUỆ ĐỆ NHẤT
1- TRƯỚC VÀ SAU ĐẢN SANH: Xá-lợi-phất sanh trong gia đình Bà-la-môn, thân phụ Đề-xá là luận sư nổi danh trong giáo đoàn Bà-la-môn. Thân mẫu khi mang thai Ngài, trí tuệ trội vượt hơn mọi phụ nữ tầm thường (Theo truyền thuyết đó là do ảnh hưởng của thai nhi). Vào năm tám tuổi, Xá-lợi-phất đã có thể giải suốt mọi thư tịch.
- Người cậu cũng không luận nổi với mẹ Ngài, và có danh hiệu là Trường Trảo Phạm Chí (Sau này khi Xá-lợi-phất quy y Phật, ông cũng quy y theo làm Sa-môn).
2- LÃO SƯ CHÂN CHÁNH:Mục kiền Liên và Xá lợi Phất là hai vị trí tuệ bậc nhất đương thời. Tại nước Ma-kiệt-đà ở Nam Ấn Độ, cách thủ đô Vương Xá khoảng hai ba dặm, có một thôn trang tên Ca-la-tý-nỏa-ca. Đó cũng là quê hương của ngài Xá-lợi-phất.
Và không có vị thầy nào 2 Ngài đủ tâm phục, và thành lập ra cái đạo, thâu nhận hơn 200 đệ tử. Sau cùng thì gặp Tỳ-kheo A Thị Thuyết. A Thị Thuyết là một trong năm vị Tỳ-kheo đầu tiên quy y Phật, Nghe kể về Đức Phật Thích Ca, và giảng pháp "Tứ đế" từ đó hai Ngài mới thật sự gặp một lão sư chân chánh. Đó là Đức Phật Thích Ca Mâu Ni ngày nay.
3- GIÁM ĐỐC CÔNG TRÌNH KỲ VIÊN : Người thứ nhất vâng lãnh sứ mạng sang phương Bắc hoằng pháp, và trông coi việc xây cất Kỳ Viên tinh xá, là Xá-lợi-phất.
- Trưởng giả Tu-đạt dùng vàng ròng trải khắp mặt đất mua vườn hoa của Thái tử Kỳ-đà làm nơi kiến tạo tinh xá.
Học vấn của Xá-lợi-phất đã thừa hưởng truyền thống danh giá đó, Ngài tinh thông tất cả kinh điển ngoại đạo, và hiện tại là người đắc Thánh quả. Chọn Xá-lợi-phất để tranh luận với ngoại đạo, thiệt là không còn ai hơn. Trong thời gian xây cất, Ngài đã giáo lý cho hàng ngàn đệ tử ngoại đạo, sau đó qui y theo Phật, Thật là một hành động vỉ đại của Ngài Xá lợi Phất. Về phương Bắc hoằng pháp, và trông coi việc xây cất Kỳ Viên.
4- KHÔNG THOÁI CHUYỂN TÂM ĐẠI THỪA : Trong một tiểu kiếp trước trong tâm thầy tu Xá-lợi-phất nghĩ rằng: “Ta có hai con mắt, bố thí cho người một con, còn một con mắt cũng đủ thấy đường, đối với mình cũng chẳng trở ngại chi”. Phát bồ đề tâm rất dũng mãnh. Nhưng vì sự thử thách của chư thiên quá cao, nên Ngài mới thói chí bồ đề “Chúng sanh khó độ, tâm Bồ-tát khó phát, ta chẳng dám vọng tưởng tiến tu Đại thừa, ta nên quay lại chú trọng việc tu hành tự lợi thôi!”....
5- THỌ THỨC ĂN BẤT TỊNH : Đức Phật đối với các đệ tử, tín nhiệm nhất là Xá-lợi-phất, sau ngày thành đạo, lần trở về cố hương Ca-tỳ-la thứ nhất, gặp La-hầu-la muốn xuất gia, đức Phật bảo ông bái Xá-lợi-phất làm thân giáo sư, theo Xá-lợi-phất thọ giới Sa-di. Chưa quen sự cực khổ của hạnh Khất sĩ thường tình.
Một hôm, Xá-lợi-phất dắt Sa-di La-hầu-la đi khất thực trở về. Nên mới có ý xấu với các bậc trưởng bối. Từ đó Đức Phật mới dạy pháp lục hòa. Là để chia sẽ sự bình đẳng với nhau, và nhân loại nói chung.
6- KHIẾN KẺ PHẢN BỘI KINH SỢ : Xá-lợi-phất, Ngài có công lớn trong sự hòa hợp Tăng đoàn. Đề-bà-đạt-đa không sợ Phật, mà rất sợ Xá-lợi-phất.
7- LÃNH THỌ ĐẠO CỨU KHỔ : Khi đức Phật ở Kỳ Viên tinh xá, thương cho chúng sanh trôi nổi trong biển khổ sanh tử không chỗ nương cậy. Đức Phật chọn Xá-lợi-phất làm đương cơ để nói lên một pháp môn dễ thực hành mà sáng tỏ. Đức Phật dạy: “Xá-lợi-phất! Ở phương Tây, cách thế giới của ta rất xa xôi, có một thế giới tên là thế giới Cực Lạc...
Xá-lợi-phất! Chỉ cần nhất tâm niệm danh hiệu Phật A-di-đà, gieo trồng nhân duyên phước đức, tu học ba mươi bảy phẩm trợ đạo, tương lai sẽ được Phật A-di-đà tiếp dẫn, được vãng sinh về nước của Ngài.
8- ĐỨC HẠNH NHẪN VÀ NHƯỜNG : Xá-lợi-phất đối với giáo pháp của đức Phật luôn tôn kính và phụng trì, đối với việc bố giáo chưa từng thoái chí, chỉ đối với riêng mình thì vinh nhục khen chê đều chẳng lưu tâm, thảy đều nhường nhịn.
9- KHEN MỘT CÁI CHẾT ĐẸP : Xá-lợi-phất biết vị tùy kheo ni bị rắn cắn, cho là không có việc gì nên hỏi "Sao sắc mặt không thay đổi". Ưu-ba-tiên-na trầm tĩnh đáp:
- Bạch tôn giả! Thân người là do tứ đại, ngũ uẩn hư vọng mà thành, không có chủ tể, vốn là vô thường, vốn là không. Tôi đã chứng được đạo lý ấy, độc xà làm sao cắn được cái “không”?
Xá-lợi-phất khen ngợi Ưu-ba-tiên-na: - Người tu hành điều tâm, tấn nhập Niết-bàn, đối với cái chết của thân mình, coi như bỏ một cái bát độc, như bệnh nặng được lành. Có cầu ắt có báo đáp, có chí nguyện nhất định thành, sắp chết không đổi sắc, đó là dùng mắt trí tuệ mà xem tướng thế gian, ra khỏi nhà lửa, thật là đẹp vô cùng.
10- LÒNG KHOAN DUNG RỘNG RÃI : Bạch Thế Tôn! Đất bùn hay nhẫn nhục, bất cứ vật gì nhơ uế đổ lên, đất không cự tuyệt. Phẩn tiểu, máu mủ, đờm dãi đất đều cam thọ cũng như kẹo ngon. Tâm con hôm nay bộc bạch trước đức Thế Tôn, nguyện như sức nhẫn nhục của đại địa, nguyện không trái nghịch ý người.
Dòng nước thanh tịnh, không kể vật sạch dơ hay cũ mới đều dùng nước để rửa sạch. Tâm con không yêu ghét, cũng như dòng nước.
Bạch Thế Tôn! Cây chổi dùng để quét bụi, khi quét dọn không chọn lựa tốt xấu, tâm con hôm nay thật là không hề khởi phân biệt tốt xấu.
11- VÀO KIM CANG ĐỊNH
Phật dạy: " Xá-lợi-phất! Hôm nay, ông nhập Kim cang định rất tốt. Quỷ Già-la đánh trên đầu ông mà chẳng gây thương tích cho ông, phải biết quỷ Già-la mà đấm núi Tu-di cũng phải bể hai. Sức định Kim cang lớn mạnh như thế, Tỳ-kheo các ông cần phải tu trì."
12- XIN ĐƯỢC NHẬP NIẾT-BÀN TRƯỚC
Đức Phật ở trong rừng của thôn Trúc Phương, gần thành Tỳ-xá-ly, sau khi thuyết pháp xong liền báo cho mọi người một tin kinh hãi, đó là ba tháng nữa Ngài sẽ nhập Niết-bàn.
Mọi người đều buồn thảm, chuyện ấy không cần nói, Xá-lợi-phất cũng không thể nào nhìn thấy đức Phật Niết-bàn. Nên xin Phật nhập Niếu bàn ở quê Ngài. Bởi những đệ tử thượng thủ của chư Phật quá khứ đều nhập Niết-bàn trước. (Theo sự là đệ tử chứng thánh tự tại nhập Niết Bàn là điều hoan hỉ của Thầy. ).
13- LỜI TẶNG SAU CÙNG : Lời sau cùng tôi muốn dặn dò quý vị là cần phải nhất tâm tu đạo, thoát ly khổ hải, cần gấp về thế giới Cực lạc thanh lương. Đức Phật ngày xưa đã từng nói với tôi, quốc độ của Phật A-di-đà ở phương Tây là nơi giải thoát an lạc. Các vị nên niệm Phật, niệm Pháp, niệm Tăng thì nguyện vọng của quý vị sẽ như ý.
14- HỒI GIA : Mẫu thân của Tôn giả nghe tin con mình từ lâu không về nhà, nay về đến, rất vui mừng. Xá-lợi-phất tuy đã tám mươi tuổi, nhưng đối với tấm lòng của bà mẹ già một trăm tuổi, lúc nào cũng xem Tôn giả như đứa con nhỏ.
Biết trước ngày vãnh sanh: - Mọi người đừng bận tâm – Xá-lợi-phất nói –Thưa mẹ! Xin mẹ đừng coi cái chết của con giống như mọi người. Khi chết ai cũng khóc lóc, nhưng con vào Niết-bàn là việc rất vui mừng. Lúc này, thâm tâm con rất vui, rất an ổn. Một đời con được gặp bậc thầy cứu thế Phật-đà, nghe được giáo pháp và thực hành theo đó, con đã được cứu vớt khỏi biển sanh tử, đã được giải thoát từ trong phiền não không còn việc gì phải sợ hãi. Sở dĩ hôm nay con trở về vì để tấn nhập Niết-bàn. Con là đệ tử thượng túc của Phật, con phải vào Niết-bàn trước Ngài. Xin cả nhà yên lòng, đời người ai khỏi chết? Như con không chút mê mờ mà vào cảnh giới Niết-bàn thường trụ, đó thật là một hạnh phúc lớn lao.
15- NIẾT-BÀN : Trước giờ nhập Niết bàn, Tôn giả còn thuyết Pháp cho vua A-xà-thế
16- TINH THẦN CÒN MÃI TRÊN THẾ GIAN: Tôn giả Xá-lợi-phất nhập Niết-bàn được bảy ngày, Sa-di Quân-đầu đem hài cốt trà tỳ. Sau đó trở về chỗ Phật, kể hết sự tình cho A-nan nghe, A-nan rơi nước mắt...
Mục Lục: Thập đại đệ tử Phật
Toát yếu 1: Mục Kiền Liên: Thần thông đệ nhất
Toát yếu 2: XÁ LỢI PHẤT, Trí tuệ đệ nhất
Toát yếu 3: ƯU BA LY TRÌ GIỚI ĐỆ NHẤT
Toát yếu 4: TU BỒ ĐỀ GIẢI KHÔNG ĐỆ NHẤT
Toát yếu 5: PHÚ LÂU NA THUYẾT PHÁP ĐỆ NHẤT
Toát yếu 6: Tôn giả LA HẦU LA MẬT HẠNH ĐỆ NHẤT
Toát yếu 7: ĐẠI CA DIẾP ĐẦU ĐÀ ĐỆ NHẤT
Toát yếu 8: CA CHIÊN DIÊN LUẬN NGHỊ ĐỆ NHẤT
Toát yếu 9:A NA LUẬT THIÊN NHÃN ĐỆ NHẤT
Toát yếu 10: A NAN ĐÀ ĐA VĂN ĐỆ NHẤT