Độ Ca Diếp
Đã gửi: 14/01/12 07:25
ĐỘ CA DIẾP
Chánh Lý Kiều Thế Đức
(Sách: "Trường Thi: Đời Đức Phật", trang 264 - 258)
Có câu chuyện Thánh hiền
Đẹp như giấc mơ Tiên
Êm, vui và thanh nhẹ
Tợ hương đóa hồng liên:
Ngài sớm nghĩ cao xa
Chờ cha mẹ khuất núi
Sẽ yên lòng xuất gia.
Ngài dung nhan tuyệt vời
Đời trước phước thù thắng
Kiếp này ắt Tổ thôi.
Chỉ quanh quẩn trong nhà
Cạnh vợ hiền trẻ, đẹp
Và nhụt chí xuất gia.
"Nay đã lớn khôn rồi
Nên nghĩ chuyện lấy vợ
Con hiền của mẹ ơi".
Xinh tươi, đẹp không ngờ
Chẳng khác chi người thật
Khuôn mặt hiền, ngây thơ.
"Con chẳng dám không nghe
Ai được như pho tượng
Con vui lòng không chê".
Thấy mệt mỏi trăm phần
Tới một bờ sông vắng
Nản, cùng nghỉ, dừng chân.
Nên tức giận khôn cùng
Tưởng Bà Da đứng đó
Lại tát mạnh không nương(324)
Bà rõ, hiểu ngay ra
Dẫn mọi người về gặp
Gia đình của Bà Da.
Đã đến dạm, hỏi ngay
Nhưng ý nàng chẳng muốn
Lập gia đình, khổ thay!
Đã thay đổi ngôn từ
Bằng hai lá thư giả
Chứa nỗi niềm tương tư.
Hai vị hứa giữ tròn
Mãi trọng nhau như bạn
Thật cao quý nào hơn!
Buồn khổ như trẻ thơ
Mất mẹ hiền, từ phụ
Sống lạc lõng, bơ vơ.
Lạy Phật dạy hằng theo
Ưa làm việc bố thí
Thiện nghiệp vẫn thường gieo.
Duy nhất nhưng sẽ mang
Nấu ra sửa tượng Phật
Để rạng ánh từ quang".
Vì cô quyết thực thi
Và chu toàn công việc
Chẳng khiếm khuyết một ly.
Kính nhau chẳng hề suy
Quyết không vì tình dục
Cùng nhau hành đức Bi.
Quả phước luôn tròn đầy
Hai vị thành phu phụ
Ôi nhiệm mầu vậy thay!
Nhưng chỉ ít ngày sau
Cảm thấy rằng bất tiện
Nên chọn đường khác nhau.
Mừng rỡ tưởng gì hơn
Ngài cúi mình đảnh lễ
Xin theo hầu Thế Tôn.(325)
Khởi khinh mạn, kiêu căng
Khi thấy ngài tới Phật
Y rách, vá dọc, ngang.
Ca Diếp yên tâm ngồi
Ta sẽ nhượng nửa tòa
Chẳng phải kiếm đâu xa".
Đại từ bi cao vời
Tự trang nghiêm, chẳng lỗi
Xứng được kính nơi nơi".
Khuyến dạy: "Hãy nghe ta
Ở yên mà thọ hưởng
Cúng dường, chớ đi xa".
Các Tỳ kheo đời sau
Sẽ nương vào đó nói
Chẳng cần khất thực đâu.
(322) Hạnh Đầu đà là hạnh nhẫn nhục và khất thực (sinh hoạt bằng bát và một ngọa cụ, ăn một bữa, khất thực không phân giàu nghèo...). Cũng nên biết rằng ngài Ca Diếp người xứ Ma Kiệt Đà thuộc Trung Ấn, dòng Bà la môn. Thân phụ ngài là Ẩn Trạch và thân mẫu là Hương Chí.
Xin đừng nhầm Ma Ha Ca Diếp với ba anh em Ca Diếp (Tam Ca Diếp), thờ Thần Lửa, gồm: Ưu Lâu Tần Loa Ca Diếp, Già Da Ca Diếp và Na Đề Ca Diếp.
(323) Bà Da phiêm âm của chữ Bhaddà, tên của nàng và cũng còn được gọi là Bạt Đà. Sau này, nàng trở thành một trong Thập Lục La Hán của Phật.
(324) Vú nuôi tát mạnh vì nhầm tưởng Bà Da, con nhà gia giáo mà dám ra bờ sông chơi một mình, không có vú nuôi đi kèm.
(325) Khi đức Phật cho hàng phụ nữ xuất gia, ngài có báo cho Bà Da đến quy y Phật pháp, Bà Da lúc đó đang tu theo ngoại đạo tại thành Hoa Thị (Pataliputra).
Chánh Lý Kiều Thế Đức
(Sách: "Trường Thi: Đời Đức Phật", trang 264 - 258)
Có câu chuyện Thánh hiền
Đẹp như giấc mơ Tiên
Êm, vui và thanh nhẹ
Tợ hương đóa hồng liên:
- Ca Diếp sống trọn đầy
Hạnh Đầu đà tuyệt hay(322)
Thế Tôn khen đệ nhất
Nêu gương tròn, sáng thay!
Ngài sớm nghĩ cao xa
Chờ cha mẹ khuất núi
Sẽ yên lòng xuất gia.
- Thuở nhỏ, trông khả ái
Khuôn mặt tợ hoa khai
Thân vàng, dáng thanh thoát
Chẳng khác đóa Hoàng mai.
Ngài dung nhan tuyệt vời
Đời trước phước thù thắng
Kiếp này ắt Tổ thôi.
- Song thân ngài rất lo
Suốt ngày bàn nhỏ to
Cưới vợ cho ngài sớm
Sẽ hết nỗi phiền lo.
Chỉ quanh quẩn trong nhà
Cạnh vợ hiền trẻ, đẹp
Và nhụt chí xuất gia.
- Ngài là con chí hiếu
Tuy rất được cưng chiều
Hầu song thân sớm, tối
Trọn nột niềm kính yêu.
"Nay đã lớn khôn rồi
Nên nghĩ chuyện lấy vợ
Con hiền của mẹ ơi".
- Để làm vui lòng mẹ
Ngài đã quyết định thuê
Đúc một tượng thiếu nữ
Ai nhìn cũng cảm mê.
Xinh tươi, đẹp không ngờ
Chẳng khác chi người thật
Khuôn mặt hiền, ngây thơ.
- Khắp người đeo nữ trang
Hòa nhập thân sắc vàng
Cổ đeo xâu ngọc bích
Tướng vô cùng quý sang.
"Con chẳng dám không nghe
Ai được như pho tượng
Con vui lòng không chê".
- Mẹ ngài đã sai người
Đi khắp chốn, mọi nơi
Tìm cho được thiếu nữ
Hệt pho tượng xinh tươi.
Thấy mệt mỏi trăm phần
Tới một bờ sông vắng
Nản, cùng nghỉ, dừng chân.
- Đúng khi ấy có bà
Vú nuôi nàng Bà Da(323)
Đi ra sông tắm mát
Lòng đang rộn tiếng ca.
Nên tức giận khôn cùng
Tưởng Bà Da đứng đó
Lại tát mạnh không nương(324)
- Nhưng vừa mới tát xong
Bà thấy hổ trong lòng
Vì chỉ là pho tượng
Bà đã nhầm lẫn trông.
Bà rõ, hiểu ngay ra
Dẫn mọi người về gặp
Gia đình của Bà Da.
- Vừa nhìn thấy Bà Da
Ai cũng ngẩn người ra
Ôi thật giống pho tượng
Chẳng còn phải kiếm xa!
Đã đến dạm, hỏi ngay
Nhưng ý nàng chẳng muốn
Lập gia đình, khổ thay!
- Ngài cùng nàng Bà Da
Viết thư thật thiết tha
Nhắn nhau cùng từ chối
Mong chờ ngày xuất gia
Đã thay đổi ngôn từ
Bằng hai lá thư giả
Chứa nỗi niềm tương tư.
- Thế là việc đến nhanh
Lễ cưới mau sớm thành
Nhưng luôn luôn hai vị
Giữ trọn phần tịnh thanh.
Hai vị hứa giữ tròn
Mãi trọng nhau như bạn
Thật cao quý nào hơn!
- Về tiền kiếp xin ghi
Khi Phật Tỳ Bà Thi
Đã đi vào tịch diệt
Chánh pháp thịnh, chưa suy
Buồn khổ như trẻ thơ
Mất mẹ hiền, từ phụ
Sống lạc lõng, bơ vơ.
- Quay về nương tựa pháp
Theo lời của Tăng, Ni
Năng tới chùa sám hối
Tu xả Hận, Tham, Si.
Lạy Phật dạy hằng theo
Ưa làm việc bố thí
Thiện nghiệp vẫn thường gieo.
- Cô thấy trong một tháp
Tượng một Đại Đạo sư
Lâu ngày mặt lở, khuyết
Nên khởi niệm suy tư:
Duy nhất nhưng sẽ mang
Nấu ra sửa tượng Phật
Để rạng ánh từ quang".
- Nghĩ rồi, cô liền mang
Đến Ca Diếp, thợ vàng
Nhờ nấu ra tô lại
Mặt tượng Phật lở loang.
Vì cô quyết thực thi
Và chu toàn công việc
Chẳng khiếm khuyết một ly.
- Nhân đó, thời gian sau
Hai người hiểu tính nhau
Nguyện đời đời chung sống
Trong số kiếp dài, lâu.
Kính nhau chẳng hề suy
Quyết không vì tình dục
Cùng nhau hành đức Bi.
- Nhờ quả phước bền lâu
Chín mốt kiếp liền sau
Sắc hai vị như vàng
Biển phước rộng mênh mang.
Quả phước luôn tròn đầy
Hai vị thành phu phụ
Ôi nhiệm mầu vậy thay!
- Cha mẹ ngài mệnh chung
Cả hai quyết tâm cùng
Khoác y vàng, cắt tóc
Lấy bình bát nương dung.
Nhưng chỉ ít ngày sau
Cảm thấy rằng bất tiện
Nên chọn đường khác nhau.
- Thế Tôn rõ nguyên nhân
Khen giới đức tinh cần
Đón đường, giúp cho gặp
Ban ngài một đặc ân.
Mừng rỡ tưởng gì hơn
Ngài cúi mình đảnh lễ
Xin theo hầu Thế Tôn.(325)
- Và rồi, chẳng lâu xa
Luôn giữ hạnh Đầu đà
Ngài chứng quả La hán
Trong vòng tám ngày qua.
Khởi khinh mạn, kiêu căng
Khi thấy ngài tới Phật
Y rách, vá dọc, ngang.
- Phật biết, dạy ngay rằng:
"Ca Diếp vẫn hằng mang
Trong người muôn hạnh quý
Như ngọc tỏa hào quang.
Ca Diếp yên tâm ngồi
Ta sẽ nhượng nửa tòa
Chẳng phải kiếm đâu xa".
- Thấy ngài không dám ngồi
Phật tiếp: "Chúng Tăng ơi
Ca Diếp cũng như Phật
Hạnh đức tợ biển khơi.
Đại từ bi cao vời
Tự trang nghiêm, chẳng lỗi
Xứng được kính nơi nơi".
- Từ đó, số Tỳ kheo
Thường khinh chê ngài nghèo
Đối ngài rất tôn kính
Lời Phật dạy hằng theo.
Khuyến dạy: "Hãy nghe ta
Ở yên mà thọ hưởng
Cúng dường, chớ đi xa".
- Ngài thưa cùng Thế Tôn:
"Tuy sức con yếu mòn
Nhưng không dám ngồi hưởng
Vật thực cúng dường con.
Các Tỳ kheo đời sau
Sẽ nương vào đó nói
Chẳng cần khất thực đâu.
- Năm xưa đệ tử Phật
Là Ca Diếp đại sư
Chẳng ở yên một chỗ
Thọ cúng dường đó ư?
(322) Hạnh Đầu đà là hạnh nhẫn nhục và khất thực (sinh hoạt bằng bát và một ngọa cụ, ăn một bữa, khất thực không phân giàu nghèo...). Cũng nên biết rằng ngài Ca Diếp người xứ Ma Kiệt Đà thuộc Trung Ấn, dòng Bà la môn. Thân phụ ngài là Ẩn Trạch và thân mẫu là Hương Chí.
Xin đừng nhầm Ma Ha Ca Diếp với ba anh em Ca Diếp (Tam Ca Diếp), thờ Thần Lửa, gồm: Ưu Lâu Tần Loa Ca Diếp, Già Da Ca Diếp và Na Đề Ca Diếp.
(323) Bà Da phiêm âm của chữ Bhaddà, tên của nàng và cũng còn được gọi là Bạt Đà. Sau này, nàng trở thành một trong Thập Lục La Hán của Phật.
(324) Vú nuôi tát mạnh vì nhầm tưởng Bà Da, con nhà gia giáo mà dám ra bờ sông chơi một mình, không có vú nuôi đi kèm.
(325) Khi đức Phật cho hàng phụ nữ xuất gia, ngài có báo cho Bà Da đến quy y Phật pháp, Bà Da lúc đó đang tu theo ngoại đạo tại thành Hoa Thị (Pataliputra).