Hình tường sư tử Việt dưới thời lý - trần

[sông hương]

Nước ta có 1 thời gian khá dài chịu sự chi phối của các vương triều trung quốc, tuy nhiên nền văn hóa vẫn đậm bản sắc dân tộc, mặc dù bị tiêm nhiểm không ít văn hóa ngoại lai nhưng văn hóa Việt vẫn không bị phai nhạt. Đặc biệt là trong lình vực mỹ thuật, nước ta có thể tự hào với những cái rất riêng của mình.

Một trong những lĩnh vực nghệ thuật xưa cổ nhất chính là điêu khắc đá, vào thời xa xưa của nước ta thì các tạo hình tượng đá chưa nhiều, đa phần dùng cho mục đích tâm linh, các loài linh thú xuất hiện nhiều là sư tử, rồng .v.v trong đó thì tượng sư tử được sử dụng rất nhiều, và sư tử thời lý - trần đã góp phần tạo nên cái riêng đó cho văn hóa nước ta, sau đây mình xin giới thiệu sự khác biệt trong tạo hình tượng sư tử đá Việt Nam và sư tử tàu:

Khác với vẻ ngoài dữ tợn của sư tử trung quốc, các tượng sư tử của Việt Nam có tạo hình khá hiền lành và gần gủi, đúng với bản chất bảo hộ người dùng hơn là tính tạo uy nghiêm của loại kia.

Biểu tượng sư tử ở Việt xuất hiện đi kèm phật giáo, và đặc biệt phát triển ở giai đoạn thời lý - trần, dưới 2 vương triều đó phật giáo có bước phát triển lớn nhất, sư tử được sử dụng nhiều và có 1 số đặc điểm nhận dạng sau:

+ Răng có số lượng lớn, nếu ở nước khác thì răng sư tử luôn được tạo hình nhọn – sắc là lởm chởm, thì ở nước ta lại rất bằng phẳng, thậm chí nếu nhìn kỹ, những chiếc răng lại có hoa văn ở bên trong.

+ Hình thể thiên về tính mỹ thuật, mềm mại và uyển chuyển, tạo tác không quá cơ bắp và lực lưỡng.

+ Bờm và đầu: bờm rất mỏng, ép sát vào cơ thể và được tạo hình một cách hoa mỹ, đôi lúc cũng được thấy dựng ngược lên như của rồng. Lông mày, tai, viền mép đều xuất hiện những hoa văn uốn lượn, mềm mại, có thể nói đến độ tinh tế hiếm thấy.

+ Đuôi: đuôi con sư tử Việt rất mềm mại, uyển chuyển, đều đặn chứ không theo khuynh hướng tua tủa và tạo hình giống ngọn lữa như đa phần ở các nước cùng khu vực