Ăn chay và tư duy lối mòn

[Hơi Thở]

Có một thực tế khá thú vị đó là những người bắt đầu ăn chay, thậm chí đã ăn chay một thời gian đều băn khoăn về vấn đề dinh dưỡng và đủ chất trong thức ăn, trong khi ít ai quan tâm đến điều đó khi ăn mặn. Dường như tâm lý của hầu hết mọi người đều cho rằng ăn mặn thì luôn đủ chất, còn ăn chay không cẩn thận thì sẽ thiếu chất trầm trọng.

Khi bạn đọc một bài báo nói về việc ăn chay và có dẫn ra những tài liệu, số liệu khoa học thì bạn sẽ đặt câu hỏi rằng liệu các số liệu này có đáng tin cậy không? Cuộc nghiên cứu do cơ quan nào tổ chức? Liệu cuộc nghiên cứu đó có diễn ra thật sự hay chỉ là những con số nhảm nhí? Bla bla… Bạn tỏ ra là một người rất công minh và tôn trọng sự thật. Thế nhưng, những tài liệu khoa học thật sự về dinh dưỡng bạn đọc được bao nhiêu để biết được cơ thể mình cần những chất gì, trong thịt có thành phần dinh dưỡng như thế nào, trong rau có vitamin ra sao, ăn bao nhiêu là đủ, là thừa,…? Đọc xong rồi, bạn có ráo riết làm theo hay quên bẵng luôn khi đọc sang một trang báo khác? Khi đọc những nghiên cứu khoa học về lợi ích, dinh dưỡng trong thịt, cá, bạn có bao giờ đặt ra những câu hỏi về độ tin cậy của nó hay mặc định rằng đó là những con số chính xác?

Trên thực tế, tất cả đều xuất phát từ lối mòn tư duy trong nhận thức của con người chúng ta. Chẳng cần biết đâu là chính xác hay không chính xác, bạn đã tự mặc định rằng ăn thịt thì đủ chất, thiếu thịt thì thiếu chất. Vấn đề khoa học chỉ là một cái cớ để bạn đưa ra để bảo vệ tư duy sai lầm của mình hay… tự lừa dối chính bạn. Nếu bạn biết nhìn mọi thứ bằng con mắt khách quanh, bỏ qua thành kiến cá nhân thì có lẽ vấn đề ăn chay sẽ chẳng bao giờ bị nhanh chóng gán cho cái nhãn: “Thiếu chất”.

Từ lối mòn tư duy này, bạn đến với việc ăn chay một cách cẩn trọng và lúc nào cũng e ngại cái mác mà bạn đã gán cho nó. Ăn như thế nào, chế biến ra sao, thực đơn, khẩu phần hàng ngày gồm những món gì mới đầy đủ chất dinh dưỡng…? Từ bao giờ, việc ăn uống với chế độ ăn từ thực vật lại là mối quan tâm lớn với bạn đến vậy? Trong khi đó, với việc ăn mặn thì lại chẳng ai nghĩ. Có tiền thì chỉ lo đến việc hôm nay ăn gì, vịt quay hay cá rán? Chẳng có nhiều thì mì tôm “chiến” cả tuần cũng xong. Có bao giờ thấy ai nhắc đến từ “dinh dưỡng”. Nếu có thì nó dựa trên cơ sở khoa học thực sự hay chỉ là khoa học mà bạn tự suy diễn và gán mác cho nó? Không ít bạn hỏi Chap về một thực đơn ăn chay đủ chất nhưng vấn đề nằm ở cách ăn hay do tư duy, nhận thức của chính bạn?

Nếu cho rằng ăn thịt thì mới đủ chất thì có lẽ những con số về những căn bệnh liên quan đến việc ăn uống đã không ngừng tăng và đáng báo động như hiện nay. Bạn có biết gần 1/3 dân số thế giới mắc bệnh béo phì, thừa cân? Số người béo phì trên toàn cầu đã tăng từ 857 triệu người lên 2,1 tỷ người trong vòng 33 năm qua. Ở Việt Nam, con số này rơi vào khoảng 7,3 triệu người, chiếm 8% dân số. Tại các nước phát triển, bệnh gout chiếm tỷ lệ 1-2% dân số. Ở Việt Nam bệnh này đã trở nên rất phổ biến, ở cả thành thị và nông thôn, vươn lên đứng hàng thứ 4 trong 15 bệnh khớp nội trú thường gặp nhất. Các căn bệnh ung thư liên quan đến đường tiêu hóa cũng đang không ngừng gia tăng khi mỗi năm, nước ta có khoảng 18.000-19.000 người tử vong vì ung thư gan, 11.000-12.000 người mắc mới ung thư dạ dày và 8.000 người tử vong, ung thư đại trực tràng và ung thư thực quả cũng có con số mắc tương tự ung thư dạ dày nhưng số tử vong ở mức 6.000 người. Trong khi đó, số trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng ở Việt Nam chiếm khoảng 16%. Phải chăng những con số trên nằm ngoài thứ gọi là “đủ chất” mà chúng ta gán cho những món ăn từ thịt động vật? Dĩ nhiên, bệnh tật dẫn đến từ nhiều nguyên nhân, nhưng các cụ ta cũng có câu “Bệnh từ miệng vào” cũng đủ cho thấy phần lớn vấn đề về bệnh đều do cách ăn uống của chúng ta chưa phù hợp mà ra. Trong khi đó, phần lớn chúng ta vẫn nạp vào cơ thể hàng ngày những món khoái khẩu từ thịt động vật được chiên nướng trong các hàng quán vỉa hè, các tiệm fastfood và ngay cả tại các bữa cơm gia đình với cách nghĩ: “Ăn như vậy thì mới đủ chất”.

Ăn uống tất nhiên luôn cần sự quan tâm nhất định để đảm bảo cho một cơ thể khỏe mạnh. Ăn chay cũng vậy. Không phải cứ ăn chay là khỏe mạnh, không bệnh tật, ăn thế nào cũng được. Thực tế, rất nhiều tài liệu và các trang mạng về sức khỏe đã chỉ ra những chất dinh dưỡng cần thiết để đảm bảo sức khỏe con người. Trên Hơi Thở, Chap và Zen cũng đã có những bài viết về vấn đề này như: Tổng quan về dinh dưỡng trong ăn chay, “Hoa mắt” với 5 màu thực phẩm, 6 tiêu chí để tận dụng tối đa chất dinh dưỡng trong thực phẩm,… Từ đó, bạn hoàn toàn chỉ cần lựa chọn những thực phẩm phù hợp để sử dụng mà không phải lo vấn đề thiếu chất, không đủ dinh dưỡng. Sự thiếu chất xảy ra ở việc ăn chay chỉ đáng lo ngại khi bạn chỉ ăn gói gọn trong một số loại rau đậu nhất định. Điều này thì cũng chẳng khác nào việc khi ăn mặn, chúng ta cũng chỉ chuyên về ăn một loại thịt hay một loại cá nào đó. Nếu như ăn mặn, các bạn biết cách ăn đa dạng các loại thực phẩm, thay đổi món hàng ngày thì tại sao khi ăn chay, các bạn lại lúng túng về vấn đề đó như vậy? Phải chăng thành kiến và cách tư duy lối mòn kia đã ngăn cản bạn tiếp cận với lối sống an toàn, khỏe mạnh đó?

Rõ ràng, ăn chay sẽ chẳng bao giờ có thể đủ chất nếu tư duy của chúng ta về vấn đề này không thay đổi. Tìm hiểu để có một chế độ ăn hợp lý là cần thiết nhưng đồng thời ở bạn phải có sự thay đổi về cách suy nghĩ để trở nên khách quan hơn, biết điều nào thực sự tốt cho mình. Từ đó, bạn sẽ biết mình cần hành động ra sao mà sẽ không phải lăn tăn về vấn đề gì cả. Điều tốt đẹp cũng sẽ tự nhiên đến với bạn như một kết quả tất yếu. Tất cả phụ thuộc vào bạn đó.

Chap Zen

Theo: http://hoitho.vn/an-chay/hieu-ve-an-cha ... y-loi-mon/