Khi đói, muốn hết đói, chúng ta ăn hay nhìn thức ăn?
Đã gửi: 04/12/15 16:00
Kính chư đạo hữu,
Trong một bài giảng, Thiền sư S. N. Goenka đưa ra một ví dụ:
Có một người đói bụng. Anh ấy bước vào một nhà hàng. Nhân viên nhà hàng đưa thực đơn. Nhìn thực đơn với đầy tên của những món ăn hấp dẫn, anh ta cho rằng, ôi các món ăn thật là ngon. Anh ấy gọi món. Trong khi chờ người phục vụ đem món ăn ra. Nhìn xung quanh, thấy nhiều người đang ăn thật ngon lành, anh ta cho rằng, chắc chắn các món ăn thật là ngon. Rồi khi người phục vụ đem món ăn đến, ăn các thức ăn, anh ta biết rằng thức ăn đúng thật là ngon.
Ba trạng thái của thực khách này khi tiếp cận thức ăn giống như ba hạng người khi tiếp cận Pháp (Dhamma).
___Khi nhìn thực đơn với đầy tên những món ăn hấp dẫn và cho rằng các món ăn thật là ngon, hạng người này đến với Pháp bằng lòng tin, một sự tin tưởng mù quáng. Hạng này không có ích trong Pháp, không tự mình hưởng được lợi ích từ Pháp.
___Khi nhìn nhiều người đang ăn ngon lành và cho rằng chắc chắn các món ăn thật là ngon, hạng người này đến với Pháp bằng sự suy luận, tư duy dựa trên sự kiện xung quanh. Hạng này tuy có vẻ tiến bộ hơn hạng đầu tiên, nhưng thực ra cũng không có ích trong Pháp, không tự mình được lợi ích từ Pháp.
___Chỉ khi nếm thức ăn, biết như thật thức ăn ngon, hạng người này đã sống trong Pháp, tự mình được lợi ích từ sống trong Pháp và sẽ đem lợi ích cho người xung quanh.
Lại một ví dụ nữa của Thiền sư Goenka:
Một người mắc bệnh. Anh ta được một bác sỹ cho toa thuốc. Bác sỹ dặn anh: hãy uống những thuốc này để khỏi bệnh. Mừng quá, anh ta đem toa thuốc về nhà, giữ như bảo vật, tôn thờ, ngày ngày đem ra lễ bái, nhưng anh ta không uống thuốc.
Một người khác mắc bệnh. Anh ta được một bác sỹ cho toa thuốc. Bác sỹ dặn anh: hãy uống những thuốc này để khỏi bệnh. Anh ta tư duy, hỏi cặn kẽ: "thuốc này thế nào, làm sao trị được bệnh của tôi?". Bác sỹ giải thích: "bệnh của anh do nguyên nhân này, thuốc tôi có hợp chất thế này, trị được nguyên nhân của anh như thế này..." Được thỏa mãn với lời giải thích hợp lý, anh ta đem toa thuốc về nhà, đi đó đi đây, rao giảng, tuyên thuyết với bạn bè: "thuốc của tôi hay ho thế này, sẽ trị bệnh thế này. Thuốc của các bạn chẳng tốt lành gì đâu. Bởi vì thuốc của tôi trị nguyên nhân thế này, tương tác với bệnh thế này..." Anh ta không ngừng chê bai thuốc của người khác, không ngừng khen ngợi thuốc của mình nhưng anh ta không uống thuốc.
Lại một người khác mắc bệnh. Anh ta được một bác sỹ cho toa thuốc. Bác sỹ dặn anh: hãy uống những thuốc này để khỏi bệnh. Anh ta mua thuốc, uống, và khỏi bệnh.
___Người bệnh thứ nhất, chỉ với lòng tin, ngày ngày không làm việc nên làm với toa thuốc: mua thuốc và uống, nên anh ta không khỏi bệnh. Hạng người này giống như những tín đồ tôn giáo cuồng tín. Với những bậc đạo sư của họ, họ vái lạy, cầu xin nhưng không noi theo những đức hạnh tốt đẹp của những đạo sư mà học tập. Hạng này không thể được lợi ích.
___Người bệnh thứ hai, với tư duy, dựa trên kiến thức, suy luận, cho rằng thuốc hay, nhưng lại không uống thuốc, lại còn chê bai thuốc của người khác, khen ngợi thuốc của mình. Hạng người này giống như những người học tập các loại kinh điển của các đạo sư, đối chiếu, so sánh, phân tích, tổng hợp rồi cho rằng đây là lời dạy hay, đây là lời dạy tuyệt vời vì nó phù hợp với kiến thức của chính mình. Hạng này cũng không thể được lợi ích.
___Chỉ với người bệnh thứ ba, uống thuốc và hết bệnh. Hạng này giống như những người sau khi nghe được Pháp, thực hành Pháp và được lợi ích.
Qua hai ví dụ, Thầy Goenka muốn chỉ ra rằng Pháp được tuyên thuyết giảng dạy chỉ có ích khi chính những người được nghe thực hành. Bạn thực hành ít, bạn được lợi ích ít. Bạn thực hành nhiều, bạn được lợi ích nhiều. Bạn không thực hành, thì không có lợi ích. Bạn thực hành Giới (Sila), bạn được lợi ích do thực hành Giới. Bạn thực hành Định (Samadhi), bạn được lợi ích do thực hành Định. Bạn thực hành Tuệ (Panna), bạn được lợi ích do thực hành Tuệ. Nhưng bạn phải thực hành. Nếu chỉ nói về Giới, nếu chỉ nói về Định, nếu chỉ nói về Tuệ, bạn không có lợi ích.
Giới, Định, Tuệ là toàn bộ Pháp. Không ai có thể xuyên tạc Giới, nó toàn hảo. Không ai có thể xuyên tạc Định, nó toàn hảo. Không ai có thể xuyên tạc Tuệ, nó toàn hảo. Pháp toàn hảo chặng đầu, toàn hảo chặng giữa, toàn hảo chặng cuối. Tuy vậy, nếu không có người duy trì, Pháp sẽ biến mất khỏi thế gian. Khi nào tự thân sống trong Pháp, tự thân thực hiện Giới, tự thân thực hiện Định, tự thân thực hiện Tuệ, bạn biết Pháp còn ở thế gian. Hãy bảo vệ Pháp bằng cách thực hành, không phải bằng cách rao giảng với lời nói. Nếu đói, bạn phải ăn. Bạn không thể nhìn mà hết đói.
Cầu cho tất cả chúng sinh được hưởng sự an vui, hòa hợp, giải thoát. Cầu cho tất cả chúng sinh được hưởng sự an vui, hòa hợp, giải thoát. Cầu cho tất cả chúng sinh được hưởng sự an vui, hòa hợp, giải thoát.
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
Trong một bài giảng, Thiền sư S. N. Goenka đưa ra một ví dụ:
Có một người đói bụng. Anh ấy bước vào một nhà hàng. Nhân viên nhà hàng đưa thực đơn. Nhìn thực đơn với đầy tên của những món ăn hấp dẫn, anh ta cho rằng, ôi các món ăn thật là ngon. Anh ấy gọi món. Trong khi chờ người phục vụ đem món ăn ra. Nhìn xung quanh, thấy nhiều người đang ăn thật ngon lành, anh ta cho rằng, chắc chắn các món ăn thật là ngon. Rồi khi người phục vụ đem món ăn đến, ăn các thức ăn, anh ta biết rằng thức ăn đúng thật là ngon.
Ba trạng thái của thực khách này khi tiếp cận thức ăn giống như ba hạng người khi tiếp cận Pháp (Dhamma).
___Khi nhìn thực đơn với đầy tên những món ăn hấp dẫn và cho rằng các món ăn thật là ngon, hạng người này đến với Pháp bằng lòng tin, một sự tin tưởng mù quáng. Hạng này không có ích trong Pháp, không tự mình hưởng được lợi ích từ Pháp.
___Khi nhìn nhiều người đang ăn ngon lành và cho rằng chắc chắn các món ăn thật là ngon, hạng người này đến với Pháp bằng sự suy luận, tư duy dựa trên sự kiện xung quanh. Hạng này tuy có vẻ tiến bộ hơn hạng đầu tiên, nhưng thực ra cũng không có ích trong Pháp, không tự mình được lợi ích từ Pháp.
___Chỉ khi nếm thức ăn, biết như thật thức ăn ngon, hạng người này đã sống trong Pháp, tự mình được lợi ích từ sống trong Pháp và sẽ đem lợi ích cho người xung quanh.
Lại một ví dụ nữa của Thiền sư Goenka:
Một người mắc bệnh. Anh ta được một bác sỹ cho toa thuốc. Bác sỹ dặn anh: hãy uống những thuốc này để khỏi bệnh. Mừng quá, anh ta đem toa thuốc về nhà, giữ như bảo vật, tôn thờ, ngày ngày đem ra lễ bái, nhưng anh ta không uống thuốc.
Một người khác mắc bệnh. Anh ta được một bác sỹ cho toa thuốc. Bác sỹ dặn anh: hãy uống những thuốc này để khỏi bệnh. Anh ta tư duy, hỏi cặn kẽ: "thuốc này thế nào, làm sao trị được bệnh của tôi?". Bác sỹ giải thích: "bệnh của anh do nguyên nhân này, thuốc tôi có hợp chất thế này, trị được nguyên nhân của anh như thế này..." Được thỏa mãn với lời giải thích hợp lý, anh ta đem toa thuốc về nhà, đi đó đi đây, rao giảng, tuyên thuyết với bạn bè: "thuốc của tôi hay ho thế này, sẽ trị bệnh thế này. Thuốc của các bạn chẳng tốt lành gì đâu. Bởi vì thuốc của tôi trị nguyên nhân thế này, tương tác với bệnh thế này..." Anh ta không ngừng chê bai thuốc của người khác, không ngừng khen ngợi thuốc của mình nhưng anh ta không uống thuốc.
Lại một người khác mắc bệnh. Anh ta được một bác sỹ cho toa thuốc. Bác sỹ dặn anh: hãy uống những thuốc này để khỏi bệnh. Anh ta mua thuốc, uống, và khỏi bệnh.
___Người bệnh thứ nhất, chỉ với lòng tin, ngày ngày không làm việc nên làm với toa thuốc: mua thuốc và uống, nên anh ta không khỏi bệnh. Hạng người này giống như những tín đồ tôn giáo cuồng tín. Với những bậc đạo sư của họ, họ vái lạy, cầu xin nhưng không noi theo những đức hạnh tốt đẹp của những đạo sư mà học tập. Hạng này không thể được lợi ích.
___Người bệnh thứ hai, với tư duy, dựa trên kiến thức, suy luận, cho rằng thuốc hay, nhưng lại không uống thuốc, lại còn chê bai thuốc của người khác, khen ngợi thuốc của mình. Hạng người này giống như những người học tập các loại kinh điển của các đạo sư, đối chiếu, so sánh, phân tích, tổng hợp rồi cho rằng đây là lời dạy hay, đây là lời dạy tuyệt vời vì nó phù hợp với kiến thức của chính mình. Hạng này cũng không thể được lợi ích.
___Chỉ với người bệnh thứ ba, uống thuốc và hết bệnh. Hạng này giống như những người sau khi nghe được Pháp, thực hành Pháp và được lợi ích.
Qua hai ví dụ, Thầy Goenka muốn chỉ ra rằng Pháp được tuyên thuyết giảng dạy chỉ có ích khi chính những người được nghe thực hành. Bạn thực hành ít, bạn được lợi ích ít. Bạn thực hành nhiều, bạn được lợi ích nhiều. Bạn không thực hành, thì không có lợi ích. Bạn thực hành Giới (Sila), bạn được lợi ích do thực hành Giới. Bạn thực hành Định (Samadhi), bạn được lợi ích do thực hành Định. Bạn thực hành Tuệ (Panna), bạn được lợi ích do thực hành Tuệ. Nhưng bạn phải thực hành. Nếu chỉ nói về Giới, nếu chỉ nói về Định, nếu chỉ nói về Tuệ, bạn không có lợi ích.
Giới, Định, Tuệ là toàn bộ Pháp. Không ai có thể xuyên tạc Giới, nó toàn hảo. Không ai có thể xuyên tạc Định, nó toàn hảo. Không ai có thể xuyên tạc Tuệ, nó toàn hảo. Pháp toàn hảo chặng đầu, toàn hảo chặng giữa, toàn hảo chặng cuối. Tuy vậy, nếu không có người duy trì, Pháp sẽ biến mất khỏi thế gian. Khi nào tự thân sống trong Pháp, tự thân thực hiện Giới, tự thân thực hiện Định, tự thân thực hiện Tuệ, bạn biết Pháp còn ở thế gian. Hãy bảo vệ Pháp bằng cách thực hành, không phải bằng cách rao giảng với lời nói. Nếu đói, bạn phải ăn. Bạn không thể nhìn mà hết đói.
Cầu cho tất cả chúng sinh được hưởng sự an vui, hòa hợp, giải thoát. Cầu cho tất cả chúng sinh được hưởng sự an vui, hòa hợp, giải thoát. Cầu cho tất cả chúng sinh được hưởng sự an vui, hòa hợp, giải thoát.
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.