XXIV. PHẨM ÁI DỤC
(TANHĀ VAGGA)
334. Người buông lung, tham ái sanh
Tràn lan như cỏ mọc nhanh vườn rừng
Đời này, đời khác không dừng
Như vượn tìm trái tưng bừng chuyền cây.
335. Người sống trên thế gian này
Bị ái dục buộc biết ngày nào ra!
Sầu khổ chồng chất sanh già
Gặp mưa như cỏ Tỳ la lan dần.
336. Người sống giữa chốn hồng trần
Nhiếp phục ái dục khó khăn khôn cùng
Như mưa sầu rụng trời đông
Cành sen giọt nước khó lòng đọng lay.
337. Điều lành ta bảo cho hay
Ái dục nhổ sạch, đức tài ai hơn!
Cỏ Tỳ la muốn sạch trơn
Phải nhổ tận gốc, lụy hờn hết vương
Chớ cho ma sầu náu nương
Như cỏ lau gặp môi trường tăng nhanh.
338. Đốn cây gốc rễ để dành
Một ngày nẩy tược nhú cành tươi xinh
Đoạn trừ ái dục vô minh
Căn gốc chưa sạch vẫn sanh mãi hoài.
339. Ái dục ba sáu vòng xoay(57)
Dong ruổi dục cảnh, ai hoài ngại ngăn
Tâm tà kiến cứ chạy phăng
Tư tưởng ái dục khó hằng dừng trôi.
340. Lòng ái dục chảy khắp nơi(58)
Giống như cỏ dại mọc thời tràn lan
Người nương cảnh, tuệ kiếm vàng
Đoạn hết ái dục đa mang phù trần.
341. Người đời ái dục ca ngâm
Sáu căn dong ruổi, như trầm theo hương
Tuy thân thích an lạc thường
Lòng hay quanh quẩn vấn vương pháp trần.
342. Những người trói buộc dục thân
Khác nào thỏ bị sa chân lưới sầu
Càng buộc ràng, càng khổ sâu
Yêu thương càng trói, dài lâu đau buồn.
343. Những người trói buộc tình trường
Khác nào thỏ bị sa đường lưới tham
Hàng Tỳ kheo cầu thoát phàm
Gắng lìa ái dục, vượt tàm quý mê.
344. Người đã lìa dục nương về
Xuất gia vui chốn sơn khê lâm tuyền
Nay lại tái tục trần duyên
Hãy xem người đó, đảo điên chăng là!
Đường trần đã sớm bước ra
Nay tự trói buộc, vào nhà trái oan.
345. Người có trí, tỉnh mộng vàng
Bằng cây, bằng sắt buộc ràng dây gai
Chưa phải kiên cố sắc, tài
Vợ con luyến ai lòng này mới lo
Tài sản tham chấp bo bo
Mới thật trói buộc, khó dò thoát ra!
346. Những kẻ dắt người đọa sa
Như sự trói buộc vào ra phong trần
Khoan dung hòa ái cực thân
Đoạn trừ dính mắc, tịnh nhàn xuất gia.
347. Người say đắm, dục lạc tòa
Lai mình vào lười khó mà thoát thân
Nhện giăng tơ chẳng... buộc ràng
Ái không dính mắc, nhẹ nhàng ngao du.
348. Hiện tại, vị lai, khứ... ưu
Vượt bờ kia, thoát ngục tù nhân gian
Tâm giải thoát mọi buộc ràng
Sanh già bệnh chết khổ nàn lìa xa.
349. Những ai tư tưởng ác tà
Lòng hằng vọng động, ấy nhà bi tâm
Dục lạc tăng, tự trói thân
Càng thêm khổ não, càng nhân sầu buồn.
350. Muốn lìa xa ác tưởng buông
Thường quán bất tịnh, thường nương tâm từ
Ái dục trừ hết thoát ngu
Buộc ràng nhẹ phủi, thiên thu an bình.
351. Không còn sợ hãi hữu tình
Cứu cánh rốt ráo, dục tình lìa xa
Nhổ lấy mũi tên sanh già
Thân này cuối chót không hoa vô thường.
352. Ái dục không nhiễm, không vương
Thông đạt vô ngại, đêm trường vô chung
Trượng phu, đại trí, đại hùng
Thân này cuối chót, không cùng tái sanh.
353. Hàng phục tất cả pháp hành
Rõ biết không nhiễm, vô thành vô tung
Diệt dục, giải thoát không không
Tự mình chứng ngộ, pháp tòng đạo sư.
354. Bố thí, pháp thí, đại từ
Trong các chất vị, pháp thì thượng tôn
Các lạc, pháp hỷ là hơn
Trừ được ái dục, thoát nguồn khổ đau.
355. Giàu sang làm hại kẻ ngu
Không sang bờ giác, mây mù chấp nê
Người ngu tăm tối đi về
Tài dục che lấp ủ ê tâm người.
356. Cỏ làm hại ruộng vườn đời
Tham dục say đắm hại người biết bao!
Thế nhân thức tỉnh dồi trau
Lìa tham được phước, sang giàu thiện duyên.
357. Cỏ làm hại ruộng vườn riêng
Sân nhuế chi phối đảo điên thế trần
Bố thí cho người lìa sân...
Được quả báo lớn bội phần nhân gian.
358. Cỏ làm hại ruộng xóm làng
Ngu si làm hại vô van thế nhân
Bố thí người lìa si tâm
Được quả báo lớn thậm thân phúc lành.
359. Cỏ làm hại ruộng vườn xanh
Dục vọng tổn hại thanh danh phẩm đời
Bố thí người thắng dục thời
Được quả báo lớn, tuyệt vời tịnh an.
GHI CHÚ:(TANHĀ VAGGA)
334. Người buông lung, tham ái sanh
Tràn lan như cỏ mọc nhanh vườn rừng
Đời này, đời khác không dừng
Như vượn tìm trái tưng bừng chuyền cây.
335. Người sống trên thế gian này
Bị ái dục buộc biết ngày nào ra!
Sầu khổ chồng chất sanh già
Gặp mưa như cỏ Tỳ la lan dần.
336. Người sống giữa chốn hồng trần
Nhiếp phục ái dục khó khăn khôn cùng
Như mưa sầu rụng trời đông
Cành sen giọt nước khó lòng đọng lay.
337. Điều lành ta bảo cho hay
Ái dục nhổ sạch, đức tài ai hơn!
Cỏ Tỳ la muốn sạch trơn
Phải nhổ tận gốc, lụy hờn hết vương
Chớ cho ma sầu náu nương
Như cỏ lau gặp môi trường tăng nhanh.
338. Đốn cây gốc rễ để dành
Một ngày nẩy tược nhú cành tươi xinh
Đoạn trừ ái dục vô minh
Căn gốc chưa sạch vẫn sanh mãi hoài.
339. Ái dục ba sáu vòng xoay(57)
Dong ruổi dục cảnh, ai hoài ngại ngăn
Tâm tà kiến cứ chạy phăng
Tư tưởng ái dục khó hằng dừng trôi.
340. Lòng ái dục chảy khắp nơi(58)
Giống như cỏ dại mọc thời tràn lan
Người nương cảnh, tuệ kiếm vàng
Đoạn hết ái dục đa mang phù trần.
341. Người đời ái dục ca ngâm
Sáu căn dong ruổi, như trầm theo hương
Tuy thân thích an lạc thường
Lòng hay quanh quẩn vấn vương pháp trần.
342. Những người trói buộc dục thân
Khác nào thỏ bị sa chân lưới sầu
Càng buộc ràng, càng khổ sâu
Yêu thương càng trói, dài lâu đau buồn.
343. Những người trói buộc tình trường
Khác nào thỏ bị sa đường lưới tham
Hàng Tỳ kheo cầu thoát phàm
Gắng lìa ái dục, vượt tàm quý mê.
344. Người đã lìa dục nương về
Xuất gia vui chốn sơn khê lâm tuyền
Nay lại tái tục trần duyên
Hãy xem người đó, đảo điên chăng là!
Đường trần đã sớm bước ra
Nay tự trói buộc, vào nhà trái oan.
345. Người có trí, tỉnh mộng vàng
Bằng cây, bằng sắt buộc ràng dây gai
Chưa phải kiên cố sắc, tài
Vợ con luyến ai lòng này mới lo
Tài sản tham chấp bo bo
Mới thật trói buộc, khó dò thoát ra!
346. Những kẻ dắt người đọa sa
Như sự trói buộc vào ra phong trần
Khoan dung hòa ái cực thân
Đoạn trừ dính mắc, tịnh nhàn xuất gia.
347. Người say đắm, dục lạc tòa
Lai mình vào lười khó mà thoát thân
Nhện giăng tơ chẳng... buộc ràng
Ái không dính mắc, nhẹ nhàng ngao du.
348. Hiện tại, vị lai, khứ... ưu
Vượt bờ kia, thoát ngục tù nhân gian
Tâm giải thoát mọi buộc ràng
Sanh già bệnh chết khổ nàn lìa xa.
349. Những ai tư tưởng ác tà
Lòng hằng vọng động, ấy nhà bi tâm
Dục lạc tăng, tự trói thân
Càng thêm khổ não, càng nhân sầu buồn.
350. Muốn lìa xa ác tưởng buông
Thường quán bất tịnh, thường nương tâm từ
Ái dục trừ hết thoát ngu
Buộc ràng nhẹ phủi, thiên thu an bình.
351. Không còn sợ hãi hữu tình
Cứu cánh rốt ráo, dục tình lìa xa
Nhổ lấy mũi tên sanh già
Thân này cuối chót không hoa vô thường.
352. Ái dục không nhiễm, không vương
Thông đạt vô ngại, đêm trường vô chung
Trượng phu, đại trí, đại hùng
Thân này cuối chót, không cùng tái sanh.
353. Hàng phục tất cả pháp hành
Rõ biết không nhiễm, vô thành vô tung
Diệt dục, giải thoát không không
Tự mình chứng ngộ, pháp tòng đạo sư.
354. Bố thí, pháp thí, đại từ
Trong các chất vị, pháp thì thượng tôn
Các lạc, pháp hỷ là hơn
Trừ được ái dục, thoát nguồn khổ đau.
355. Giàu sang làm hại kẻ ngu
Không sang bờ giác, mây mù chấp nê
Người ngu tăm tối đi về
Tài dục che lấp ủ ê tâm người.
356. Cỏ làm hại ruộng vườn đời
Tham dục say đắm hại người biết bao!
Thế nhân thức tỉnh dồi trau
Lìa tham được phước, sang giàu thiện duyên.
357. Cỏ làm hại ruộng vườn riêng
Sân nhuế chi phối đảo điên thế trần
Bố thí cho người lìa sân...
Được quả báo lớn bội phần nhân gian.
358. Cỏ làm hại ruộng xóm làng
Ngu si làm hại vô van thế nhân
Bố thí người lìa si tâm
Được quả báo lớn thậm thân phúc lành.
359. Cỏ làm hại ruộng vườn xanh
Dục vọng tổn hại thanh danh phẩm đời
Bố thí người thắng dục thời
Được quả báo lớn, tuyệt vời tịnh an.
(57) Ái dục có ba thứ: Dục ái, hữu ái, phi hữu ái. Trong sáu căn, ngoài sáu trần đều là ái, hợp thành 12: dục ái = 12, hữu ái = 12, phi hữu ái = 12, cộng thành 36 ái dục. Ba mươi sáu ái dục này thường luân chuyển không ngừng như dòng nước, nên gọi là dục lưu.
(58) Từ sáu căn phát ra.
(Còn tiếp)
NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT
Vào đời đi theo nghiệp duyên,
Củi hết lửa tắt, về miền Tây Phương.
Vào đời đi theo nghiệp duyên,
Củi hết lửa tắt, về miền Tây Phương.